ملخص الجهاز:
"ازدیاد طلاب و احتیاج به غرفات مسکونی برای ایشان برخی از همسایگان نیکوکار آنجا(حاج محمد جواد کرمانشاهی)را واداشت که حیاط وسیعی را به مدرسه وا گذارد که از آن رواقها و اطاقها و بویژه ایوان و ساختمان کتابخانه معروف«آخوند»یا«غرب»پدید آمد(1332 ش)اما کتابخانه آخوند که خود داستانی مفصل دارد یکی از بنیادها و ثمره زحمات و نمونه خدمات برجسته شادروان آخوند ملا علی است،اجمالا اینکه این تهیه و تکمیل کتب و کتابخانه بر حسب ضروریات تحصیلی و تعلیمی هم از آغاز کار وجهه همت ایشان قرار گرفت،مدرسه سابق چند صد جلدی بیش کتاب نداشت که در سالهای 1323-1325 ش یکی از یاران جوان شادروان آخوند در آن زمان روحانی عارف و فاضل،فقید میرزا علی اصغر ذکاوتی قراگزلو(1294- 1331 ش)متخلص به زمزم همدانی(پدر نویسنده و ادیب معاصر آقای علیرضا ذکاوتی قراگزلو)چون از وضع اسف بار کتابخانه عارف شهیر و عالم حکیم میرزا محمد جعفر کبودر آهنگی(مجذوب علیشاه همدانی)(1175-1239 ق)آگاهی و نگرانی داشت-زیرا خود از منسوبان وی بود و چون در وقفنامه کتابخانه مجذوب آمده بود که مجتهد زمان در همدان میتواند اعمال اشراف و نظارت بر آن نماید- به اشارت آقای آخوند رحمه الله شادروان ذکاوتی،همتی شگرف نمود و بازمانده آن کتابخانه 4000 جلدی پیشین را که در واقع اینک یک گاری ورق پاره بیش نمانده بود از بوبوک آباد کبودرآهنگ به حوزه علمیه آخوند انتقال داد و با کار توانفرسای فنی و کتابشناسانه از آن مورقات،چهارصد نسخه خطی نفیس بازسازی کرد که اینک در فهرست نسخ خطی کتابخانه مزبور شناخته آمده است و همان پایه و شالوده کتابخانهای گردیده که سپس با افزایش کتب چاپی و خطی دیگر و با اهدای مجموعات برخی از معاریف همدان(از جمله 2000 جلد اهدایی خود آقای آخوند)و مراجع دانشگاهی و جز اینها امروزه با 15000 جلد کتاب خطی و چاپی عربی و فارسی و فرنگی و ادواریها به مثابه بزرگترین و معتبرترین کتابخانه حوزهای«غرب»ایران شناخته گشته و همانا که از مصادیق عینی و بارز ان آثارنا تدل علینا است."