مباحث تاریخی: خاندان مشعشعی یا ذیل تاریخ مشعشعیان مقالة

ملخص الجهاز:

نگارنده از سال 1322 شمسی که بخوزستان آمده همواره بفکر میبود مسافرتی‌ بحویزه نماید تا دربارهء عاقبت این خاندان و تحولات سالهای اخیر آن تحقیق کند خوشبختانه‌ این توفیق در آبان‌ماه سال گذشته دست داد و تا آنجا که میسر بود در این مورد تحقیق‌ و تفحص شد اینک اطلاعات خود را بصورت مقالهء حاضر تنظیم مینماید و در حقیقت این‌ مقاله ذیلی است بر تاریخ نفیس مرحوم کسروی ولی چون اطلاعات نگارنده در مورد خاتمهء (به تصویر صفحه مراجعه شود) حصار قدیمی شهر حویزه که امروزه خراب است کار مشعشعیان با اطلاعات آن مرحوم که تحت عنوان«انجام کار مشعشعیان»در کتاب‌ خود ضبط کرده‌1مختصر اختلافی دارد نگارنده بهتر دانست تاریخ مشعشعیان را از زمان نادر شاه آغاز نموده بعد بقیهء تاریخ این خاندان بپردازد باین نظر مقالهء نگارنده‌ شامل دو قسمت خواهد شد: قسمت اوّل از زمان نادر شاه تا سال 1263 قمری که در کتاب مشعشعیان ضبط است. مدارک و منابع نگارنده در این مورد با وجود فحص بلیغ و جستجوی کاملی که‌ شد متأسفانه منحصر است بچند فرمان و التزامنامه و مقداری محفوظات بازماندگان‌ مشعشعی و معمرین حویزه زیرا که این ایام مقارن بوده است با دوران صعف و انحطاط خاندان مزبور و بدین لحاظ کسی هم درصدد تألیف تاریخ آنان برنیامده و یا اگر کتابی‌ (به تصویر صفحه مراجعه شود) خرابه‌های مسجد قدیمی از بناهای بیکلربیکی نمایندهء نادرشاه هم تألیف شده باشد بدست ما نرسیده،با این مقدمه اینک وارد موضوع میشویم: قسمت اول‌ از سال 1150 تا سال 1263 قمری نادر شاه چون وجود خاندان موالی را در خوزستان بزیان امنیت کشور میدید در سال 1150 قمری بحویزه قشون کشید و بساط خاندان مشعشعی را برانداخت و موالی بر اثر این واقعه متواری شدند تنها یکی از موالی موسوم بسید فرج اللّه خان از طرف نادر حکومت دورق یافت.