ملخص الجهاز:
"بنابر آنچه گذشت؛متصوفهء اهل سنت را نظر بمطالبی که در دست دارند،اصطلاحا شیعه نمیشود نامید،ولی مطالب زیادی،از مواد مذهب تشیع را در دست داشته،و بنای روششان روی آن گذاشته شده است،چیزی که بیشتر از همه،قابل توجه و تعمق است،اینست که عموم سلسلههای تصوف خود را با کثرتی که دارند(باستثنای یکی) بامام اول شیعه علی بن ابیطالب علیه السلام نسبت داده،و سرسپردگی خود را بحضرتش ارتباط و اتصال میدهند مطلب پنجم مطلب اساسی:تصور امام غائب چه اثری در تفکر فلسفی و اخلاق و رویهمرفته،تمام زندگانی معنوی انسان دارد؟ آیا با تعمق جدیدی درین تصور اساسی؛مذهب تشیع؛نمی- تواند به دنیای امروزه،یک غذای جدید روحی برای احیاء فلسفه و مبدء نیروئی برای زندگی معنوی و اخلاقی ببخشد؟نیروئی که تاکنون در تقدیر مانده است.
پس در نتیجه،انسان طبیعی،همهء مصالح و مفاسد زندگی خود- را،با واقعبینی فطری خود تشخیص میدهد،و هرچه درین باب تشخیص دهد،و همان مصالح و مفاسد واقعی زندگی وی میباشد؛و هر انحرافی که انسان مرتکب شود و هر چالهء بدبختی که در وی سرنگون گردد بواسطهء پیرایههای غیر طبیعی است که از خارج بوی منضم شده،و او را از خطی که طبیعت و تکوین برای وی کشیده کنار میزند101 ازین بیان روشن میشود که همان دستگاه آفرینش که انسان را بوجود آورده،و طبق حوائجی که برایش پیشبینی کرده،با قوا و ادواتی مجهزش نموده و طبعا بسوی زندگی اجتماعی سوقش داده،طرحی در نهاد وی گذاشته، که اگر کمی از سرگیجهء هواوهوس فراغت پیدا کرده،و بخود آید،میتواند طرح مزبور را بدست آورده،و باین اختلافات و کشمکشها خاتمه دهد."