خلاصة:
استان سیستان و بلوچستان در ناحیهی جنوب شرقی،بیش از 11 درصد مساحت کشور را در بر میگیرد و 1800 کیلومتر مرز خاکی با دو کشور افغانستان و پاکستان،و 300 کیلومتر مرز آبی در سواحل دریای عمان دارد.این استان هرچند از نظر اقلیمی با محدودیتهایی مواجه است،اما موقعیت چهارراهی و ارتباطی آن در سطح ملی، منطقهای و بین المللی،پتانسیلهای فراوانی ایجاد کرده است که با درک توان سرزمینی منطقه و بهرهبرداری به موقع از آن،درامد سرشاری نصیب ساکنان استان و کشور میشود. واقعیت آن است که فقدان درک صحیح از توانهای محیطی منطقه،واگرایی نخبگان قومی،و نگرش غیرسیستمی در امر برنامهریزی،سبب شده که بازرگانی و مبادلات مرزی به عنوان محور توسعهی استان،جایگزین نقش ترانزیتی و ارتباطی منطقه شود. احداث و تکمیل محورهای ارتباطی و ترانزیتی و مهیا کردن زیرساختهای لازم برای ترانزیت و بازرگانی خارجی در کمترین زمان ممکن،کلید امنیت و توسعهی پایدار در نیمهی شرق کشور و به ویژه سیستان و بلوچستان است.
ملخص الجهاز:
"این استان هرچند از نظر اقلیمی با محدودیتهایی مواجه است،اما موقعیت چهارراهی و ارتباطی آن در سطح ملی، منطقهای و بین المللی،پتانسیلهای فراوانی ایجاد کرده است که با درک توان سرزمینی منطقه و بهرهبرداری به موقع از آن،درامد سرشاری نصیب ساکنان استان و کشور میشود.
احداث و تکمیل محورهای ارتباطی و ترانزیتی و مهیا کردن زیرساختهای لازم برای ترانزیت و بازرگانی خارجی در کمترین زمان ممکن،کلید امنیت و توسعهی پایدار در نیمهی شرق کشور و به ویژه سیستان و بلوچستان است.
موقعیت حساس جغرافیایی-سیاسی،فضای استان را به عنوان یکی از مهمترین محدودههای قومی و ملی درآورده است که از لحاظ دسترسی به آبهای آزاد بین المللی،خارج از تنگه هرمز، و از نظر ترانزیت کالا با کشورهای آسیای مرکزی،مزیتهای ویژهای برای استان فراهم آورده است و میتوان در تقسیم کار ملی،به عنوان دروازهای برای بازرگانی خارجی و به عنوان محدودهای برای دفاع و امنیت ملی مورد توجه قرار گیرد.
موقعیت حساس جغرافیایی-سیاسی و امنیتی،فضای استان را به عنوان یکی از مهمترین محدودههای قلمروی ملی درآورده است که از لحاظ دسترسی به آبهای آزاد بین المللی،خارج از تنگه هرمز و از نظر ترانزیت کالا با کشورهای آسیای مرکزی،مزیتهای ویژهای برای استان فراهم آورده است و میتواند در تقسیم کار ملی،به عنوان دروازهای برای بازرگانی خارجی و به عنوان محدودهای برای دفاع و امنیت ملی مورد توجه قرار گیرد[سازمان مدیریت و برنامهریزی استان،1381:1].
بار شش خط ترانزیتی مهم کالاهای غیر نفتی افغانستان و کشورهای آسیای میانه با کشور امارات متحده نیز به دلیل نامناسب بودن زیربناهای بنادر چابهار و نبود محورهای ترانزیت و راهآهن متصل به این بندر،عمدتا در سایر بنادر جنوبی کشور تخلیه و بارگیری میشود[سازمان مدیریت و برنامهریزی استان،1383:368]."