خلاصة:
شناخت و تحلیل آثار ادبی و زندگی آفرینندگان این آثار، بدون تحقیق و شناخت اجتماع و فرهنگی که در آن پرورش یافته اند امکان پذیر نیست. بنابراین، تحقیق در ابعاد و مقوله های مختلف فرهنگ جامعه ای که هنرمند در آن زیسته است به شناخت جامعتر او و آثارش کمک می کند. از سوی دیگر: «ادبیات بیان حال جامعه است» ( رنه ولک و آوستن وارن، 100). آینه تمام نمای اجتماع است واقعیات و تحولات اجتماعی و فرهنگی متن جامعه، به صورت بازتابهای عینی، اما جزئی و پراکنده، در آثار ادبی کم و بیش یافت می شود. چنانکه با جمع آوری، تنظیم، توصیف و تحلیل این بازتابها،می توان سیمایی دقیق، جامع و واقعی، از زندگی و فرهنگ مردم ارائه داد. این کار کرد و فایده ارزشمند ادبیات است که متاسفانه کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف از این نوشتار، بررسی ارزش و غنای آثار سنایی غزنویی، شاعر بزرگ نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم هجری، از جنبه های اجتماعی و فرهنگی است. برای نیل به این مقصود، نگارنده، بازتاب مهمترین مقوله ها و ابعـــاد فرهنگی اجتماع را در آثار این شـاعر جمع آوری و تحلیل نموده است.
It is not possible to fully understand a literary work without studing the socio – cultural cirumstances in which the author lived and flourished. Any sociological research in this regard may therefore be of some help.
As for literature، it is “the reflection of social state of affairs” (Theory of literatur، p.loo)، an objective mirror image of the society indeed. One may come to a true picture of life in the past by putting together the corresponding sociological finding. Unfortunately، the sociological implication of literature have not been taken seriosly yet.
This article aims at the contribution of Sanai Ghaznavi’s poetry to socio – cultural studies. It pinpoints and analyzes the most significant issues ot sociological value reflected in his poems.