خلاصة:
قبل از ظهور زرتشت، آریایی ها الهه های متعدد داشتند؛ دیوان پروردگاران مشترک بین اقوام هند و ایرانی بودند. اما پس از جدایی ایرانیان از هندوان، پروردگاران مشترک قدیم یعنی دیوها که مورد پرستش هندوان بودند، نزد ایرانیان، اهریمنان خوانده شدند. در آیین زردشت تعداد دیوان بسیار است. هفت دیو در مقابل هفت امشاسپندان قرار دارند. اهریمن برای مبارزه با اهورامزدا شش دیو می آفریند. اولین دیو، «اکومنه» نام دارد؛ به معنی بدنهاد و بدسرشت. این دیو را اهریمن در مقابل «وهومنه» یا «بهمن» آفرید. به نظر محققان اکومنه دیو همان اکوان دیو است که رستم در شاهنامه فردوسی با او مبارزه می کند و او را از پای درمی آورد. در این پژوهش دیو از دیدگاه عرفانی آن مورد بررسی قرار نگرفته است، زیرا پرداختن به آن به مجالی فراخ تر نیاز دارد1.
Befor zoroaster، Arians worshiped numerous gods. Some of those gods namly “Div”s were common between Indians and Iranians. Upon parting from Indians، Iranians began to view the “Div”s as devils. Zoroastrians belive in seven “Div”s versus seven “Emshaspandan” . The devil created six “Div”s whit whom to fight “Ahura Mazda”. The first “Div” is called “Akoumneh” which means malicious. It was postulated against “Vahomneh” or “Bahman”. To some researchers، “Akoumneh” is the same as “Akwan” the devil that was fought and killd by “Rostam” as reported in Ferdousi’s epic، “Shahnameh”.
This article does not deal whit “Div” from a mystic point of view because the subject calls for some larger- scope research.