ملخص الجهاز:
"براساس تحقیقات دفتری،دو نوع منبع غرضآلوده مبنای عقاید و نظریات سیلوستر دوساسی،یعنی اولین شرقشناسی که مهر تثبیت و تأیید بر کلمهء "assassin" برای اسماعیلیه نزاری زد،شده است:یکی عقاید ضد اسماعیلی مورخین و متکلمین سنی مذهب نظیر ابن رزام و اخو محسن که توسط شهاب الدین احمد بن عبد الوهاب النویری صاحب نهایة الارب ضبط شده و دیگری اخبار و روایات صلیبیون که به مرور ایام در افواه رجال و بطون دفاتر حفظ شده است.
طی بحث ریشهشناسی مبسوطی نیز سیلوستر دوساسی منشاء کلمه "assassin" را الفاظی نظیر"حشیش"و"حشیشیه"و"حشیشین"و"حشیشین"دانسته است در ریشهیابی علل و سبب ساختن و پرداختن این اسطورهها درباره اسماعیلیه، دفتری در واقع دنبال کار جامع خود را پیرامون بازسازی تاریخ اسماعیلیه براساس منابع دست اول و کمتر مورد استناد گرفته است.
بنابراین با آنکه این جنبهء موضوع چندانی مورد توجه دفتری نبوده زیرا او بیشتر در پی ردیابی تصورات باطلی است که اروپائیان قرون وسطی و مآلا معاصر درباره اسماعیلیه داشتهاند،معهذا کتاب"افسانههای حشاشین"نمونهء تحقیق دقیقی است پیرامون عملکرد اسطوره در شکلگیری تصورات تاریخی.
اهمیت کار دفتری در واقع بیشتر در همین نکته است که بدون وارد شدن در بحثهای نظری پیرامون مقولات شکلگیری تصورات فرهنگی و بازسازی خلاق فرهنگهای متخاصم لایههای تو در توی یکی از قدیمترین و دیرپاترین افسانههای مربوط به"شرق"را از هم باز میکند و ماهیت خیالی آنرا نشان میدهد.
به همین جهت، مطالعه دقیق اسطوره"حشاشین"،آنچنانکه در افواه رجال و بطون دفاتر اروپای قرون وسطی ساخته و پرداخته شده و شاخ و برگ یافته و بعدها نیز توسط مستشرقان طراز اولی نظیر سیلوستر دوساسی مهر تأیید گرفته،در واقع ردیابی نوعی«آسیبشناسی اجتماعی-روانی»(socio-psychopathology)واگیر است که تجزیه و تحلیل آن بیشتر ما را به احوال و افکار واضعان این اسطورهها آگاه می کند تا با دریافتی تاریخی از اوضاع و احوال فرقه اسماعیلیه."