ملخص الجهاز:
"6-نوشته در ورودی مربوط به ایوان شرقی(ایوان معروف به ایوان امیر جمله(الملک):در کتاب آتشکده اردستان تالیف ابو القاسم رفیعی مهرآبادی از دری چوبی مربوط به ایوان شرقی ذکر مینماید که"متاسفانه چند سال پیش(تالیف کتاب مربوط بسال 1336 میباشد)آنرا تبدیل بمیز و نیمکت برای دبیرستان نمودهاند"34و بر روی آن بیت شعری بشرح زیر حک شده بوده است: ساخت این رکن مسجد صفا جمله الملک آن سعید لقا35 در این بیت شعر بر خلاف سایر کتیبههای دو ایوان دیگر که از آن یاد شد صراحت بساختن ایوان و یا صفه ندارد بلکه سخن از ساختن رکن مینماید که خود ممکن است مراد از آن ایوان،گنبد شرقی آن،یا شبستان کوچک جنوب شرقی آن و یا توسعه مسجد در شمال شرقی ایوان که سردر شرقی را از حسینیه شامل میشود باشد و یا علی الاصول توسعه مسجد را در فاصله دو سر در جبهه شرقی تا محاذات ایوان شرقی دانست.
بدین طریق و با توجه به مطالب فوق و بدون اصرار بر آنچه مرحوم آندره گدار درباره سلجوقی بودن چهار ایوان میگوید تاریخ چهار ایوان را به ترتیب زیر میتوان برشمرد: 1-ایوان جنوبی 555 هجری قمری 2-ایوان شمالی 946 هجری قمری 3-ایوان شرقی پایان قرن یازدهم هجری قمری 4-ایوان غربی اوائل قرن دوازهم هجری قمری روی این اصل تنها یک ایوان از چهار ایوان را بطور قطع و یقین میتوان به دوره سلجوقیان نسبت داد و در مورد سه ایوان دیگر بدون شک این اظهار را میتوان کرد که حداقل دارای سقفهائی از دوره صفویه و متاخرتر از آنست38 چنانکه در بررسیهای تفصیلی ارائه خواهد شد در غیر سلجوقی بودن ایوانهای شرقی،غربی و شمالی مسجد جامع اردستان تردید زیادی باقی نمانده و آن قسمت از مسجد که بیش از سایر قسمتها در دوره سلجوقیان39دچار دگرگونی کامل گردید بخش جنوبی آن بود و مسجد در این دوره تنها یک ایوان بزرگ در جبهه جنوبی(قبلی)داشته و بقیه شبستانها و نماهای جبههها با کمی دخل و تصرف در این دوره هیات اصلی خود را(شبستانهای ستوندار)حفظ نموده بوده است."