ملخص الجهاز:
"در عبارت«[حمله تاتاران]زمام اختیار چنان از دست ربود، که بدرقهای که جهت خزانه با من بود و از نائب عراق بدان موعود بودم نتوانست رسید»(ص 11، س 4)چنین مینماید که باید پس از«خزانه»حرف«که»افزوده شود، والا مفهوم عبارت از استقامت میافتد، زیرا مفهوم عبارت که در ترجمه سیرت جلالالدین(ص 239)نیز آمده این است که نائب عراق به مؤلف وعده میدهد که گروهی محافظ(بدرقه)با او همراه سازد، تا او بتواند خزانهای(مال فراوان)را که با خود دارد سالم به مقصد رساند، با توجه به این مفهوم آشکار است که حذف و نبود«که»عبارت را آسیبپذیر میکند و میان بخش اول و دوم آن تناقض به وجود میآورد، زیرا مفهوم«بدرقهای که جهت خزانه با من بود»این است که بدرقهای همراه مؤلف بوده، و مفهوم«نتوانست رسید»اینکه همان بدرقه همراه نتوانسته است برسد.
7. در عبارت«امروز آن سابقه معرفت در حالتی کهضاقت علیهم الارض بما رجعتدر ساحات را حات آرام داده است»(ص 31، س 6)جز نسخه متن، دیگر نسخهها، آیهای را که مؤلف برای بیان مقصود خویش به اقتباس آورده، بدون«علیهم»آورده ند، و مصحح گویا مقصود اوست، گمان میکنم همان گونه که در بیشتر نسخهها آمده، حذف«علیهم»عمدی است و به وسیله خود مؤلف انجام گرفته، و شاید کاتب تنها نسخهای که«علیهم»دارد، آیه را در خاطر داشته، و به خیال اینکه مؤلف غفلة آن را نیاورده، خود آن را بر متن افزوده است، البته میدانیم که در اقتباس میتوان در عبارت اقتباس شده اندک تصرف و تغییری نیز وارد کرد، از جمله مؤلف در همین کتاب چند بار دیگر آیات را با اندک تغییری اقتباس کرده است(مثلا رک: ص 51 و 91)."