ملخص الجهاز:
"5دانشمندانی که به توصیف آلات رصد پرداختهاند«بنکام»را هم در میان آن آلات و ابزار آوردهاند چنانکه شیخ تقی الدین راصد متوفی 993 پس از ذکر لبنه، حلقه اعتدالیه، ذات الاوتار، ذات الحلق، ذات الجیب، ذات السمت، ذات الشعبیتن، ذات النقبتین، المشبهة بالمناطق به عنوان آلات ارصاد سخن خود را با«بنکام رصدی» به پایان میرساند و در تعریف آن میگوید:«هو علی الرسم المتعارف من الدوالیب ذوات الاسنان و الدندا نجات المخترعة علی طریق القوی و الضعیف من البنکامات (1)-الوزراء ص 19(2)-مفتاح السعادة، ج 1، ص 378 (3)-کشف الظنون، ج 1، ص 255(4)-الکوکب الدریة، ص 220 (5)-منبع پیشین، ص 287 و 301 و 314الدوریة» 1 بر همین قیاس علاء الدین منصور شیرازی وقتی رصدخانه استانبول را که به ریاست و کوشش تقی الدین راصد با کمک پانزده تن مهندس و منجم بر پا شده بود توصیف میکند چنین گوید:درو پانزده اهل علم گزینشدند از پی خدمت تقی دین 2دو سه راصد و کاتبش چارمینپی خدمت راصدان پنجمنز ذات الحق یافت اهل عقولهمه موضع کوکب از عرض و طولهم از لبنه شد میل شمس آشکاردگر بعدها از معدل نهارهم از ذات سمت ارتفاعش عیاننمودند با یکدیگر راصدانهم از ربع مسطر بشد بینزاعپی ارتفاعش تمام ارتفاعگرفتند از ذات الشعبتینبدینسان هم از ذات الثقبتینهم از ذات الاوتار چیزی نکاستکه شد نقطه اعتدالین راستدگر از مشبه بیاشتباهبشد در رصد از سر انتباهز تحریر و تصحیح بنکام نیزعیان مطلع اخترانهای عزیز 3انواع بنکامها یا فنجانها بسیار بوده است همچون البنکام المائی(آبی)البنکام الرملی (ریگی)، البنکام الرحوی(آسیایی)، فنجان الکاس، فنجان الفیل، فنجان الطبالین و چون وقت ارائه این مقاله محدود است سخن خود را همینجا قطع میکند و برای آگاهی (1)-سدرة المنتهی، ص 237(2)-تقی الدین محمد بن معروف راصد شامی متوفی 993/1585 از مهندسان نامدار اسلامی که در علم مکانیک تبحری به سزا داشته است و آثار مهمی که از او باقیمانده:«الطریق السنیة فی الالات الروحانیه»و دیگر:«الکواکب الدریة فی البنکامات الدوریة»و سدیگر:«سدرة منتهی الافکار فی ملکوت الفلک الدوار»است."