ملخص الجهاز:
"گاه چون بازار شهرهای خطی مانند خمام، لولمان، پرهسر و کوچصفهان در کنار جاده اصلی و ارتباطی تشکیل میشوند، گاه چون بازارهای انزلی و قائمشهر و بابل بازارهای هفتگی روستایی از تمام امکانات بازارهای ثابت شهری استفاده میکنند و در آنها ادغام میشوند، و داد و ستد کنندگان تمام محوطههای خالی بین دکانها و میدانها را با برافراشتن چادرها اشغال میکنند و به بازار ثابت جان تازهای میدهند، گاه نیز برخی از این بازارها در اطراف زیارتگاهها یا امامزادهها تشکیل میشوند، مانند دوشنبه بازار آستانه اشرفیه که در فضای بقعه و به دور آن تشکیل میشود فضای گشودهای که حرم به وجود آورده برای تشکیل بازار مناسب است و این امکان به وجود آمده که در هر حال یک ضلع آن به دیوار حرم تکیه کند.
مراجعه کنندگان به بازارها اغلب از روستاهایی میآیند که فاصله آن از شهر دور است و ناچار باید از بازارهای هفتگی روستایی خرید کنند بنابراین کشاورزان باید تولیدات کشاورزی را در روزهای تعیین شده در اسرع وقت به بازار برسانند، بخصوص محصولات فاسد شدنی را.
از سوی دیگر وسایل حمل و نقل موتوری چون موتورسیکلت، مینیبوس، ماشین سواری شخصی و کرایه که جای بسیاری از وسایل حمل و نقل سنتی را گرفتهاند، اگر چه به رفت و آمد روستاییان سرعت میبخشد، ولی دردسرهایی نیز برای آنان ایجاد کردهاند، و بالاخره تشکیل یک یا دو روز بازار در هفته و مشکلات ناشی از راهها و عدم دسترسی به وسایط نقلیه باعث میشود که دهقانان نتوانند منظم و به موقع محصولات خود را وارد بازار کنند."