ملخص الجهاز:
"»(بهار،1339 ج 1،338)در توجیه این مطلب،به طور خلاصه ذکر میکنیم،چون این واژک در کلمه«انتر» (فارسی باستان)با صامت t (ت)بوده است و چون مصوت a (فتحه)بعد از صامت فوق در هجای تکیهدار قرار گرفته و هجای تکیهدار نسبت به هجای بیتکیه ماقبل خود قویتر است بنابراین مصوت مذکور بر صامت امتدادی سرزبانی و دندانی و بیآوا t (ت) تاثیر نهاده و آن را تبدیل به همنوع آوایی خود d (د)نموده است.
در این مورد لازم به ذکر است که بر اثر مجاورت صامت سایشی (صفیری)بیآوای سر زبانی و دندانی (s) با دو مصوت قبل و بعد آن(که طبیعتا آوایی هستند)، خاصیت آوایی بودن مصوتها،صامت مذکور را به همنوع آوایی آن یعنی (Z) تبدیل کرده است و کلمه به صورتی که در زبان دری آمده است تحول پذیرفته و به کار رفته است.
در مورد سایر مثالهایی که مرحوم بهار در این مقوله ذکر کرده است از قبیل:آتور به آذر،پرورتن به پروردن و غیره،تبدیل کلمات را میتوان بر اثر تأثیر مصوت قوی هجای تکیهدار آخر کلمه و همگونگی آوایی آن بر صامت (t) دانست که در آن صورت صامت مذکور خود به خود به همنوع آوایی خود یعنی (d) تبدیل شده و تطور کلمات توجیهپذیر میشود.
لازم به ذکر است که صامت انسدادی پسکامی آوایی(گ)تحت تأثیر مصوت مقدم بر خود که مصوت نیم بسته پسین (O) است و به ویژه بعد از همگونی مصوت بعد از(گ)گرایش به اجرای پسین ترکام با تمرکز انرژی بر فرکانس 800 هرتز پیدا کرده و چون در صامتهای فارسی معادل آوایی ملازی ندارد به نوع آوای ملازی یعنی(ق) تبدیل شده است مرحوم ملک الشعرای بهار به نقل از کتاب«مرصاد العباد»از نجم الدین دایه (قرن هفتم هجری)از کاربرد کلمه«اومید»به جای«امید»یاد کرده است(بهار ج 3،24)."