ملخص الجهاز:
"الگوهای سنتی مستقر در افغانستان حضور دهها هزار نیروی نظامی بیگانه(بیشتر غربی)در افغانستان در چارچوب دو طرح«آزادی پایدار»و«کمک امنیتی بین الملل»،از یک سو بیانگر ناتوانی حکومت مرکزی افغانستان در پدید آوردن همبستگی ملی و یک سامانهء ارزشی-هنجاری یکپارچه با محوریت کابل،و از سوی دیگر،نشاندهندهء تلاش کشورهای بیگانه چه غربی و چه غیر غربی برای نفوذ مستقیم یا غیر مستقیم در افغانستان است،که هردو از دید تاریخی همواره برای مردمان در آن سرزمین دردسرآفرین بوده است.
51از پا در آمدن طالبان به دست نیروهای وابسته به ائتلاف شمال افغانستان وزیر حملههای سنگین هوایی آمریکا،برای نخستین بار پای آمریکا را بعنوان یک قدرت غربی به گونهء مستقیم به معادلات سیاسی افغانستان کشاند و ایالات متحده جای انگلستان را که پیشینهء تاریخی ایفای نقش در رویدادهای در این کشور داشت،گرفت.
آنان بر این باورند که با فرستادن نیروهای بیشتر و افزودن بر کمکهای اقتصادی به افغانستان،میتوان نیمی از کشور را که در دست طالبان است گرفت و قدرت حکومت مرکزی را به سراسر افغانستان کشاند و فعالیتهای اسلامی را مهار کرد؛فعالیتهایی که از 5591 در دوران نخستوزیری سردار محمد داود و سپس با به قدرت رسیدن کمونیستها رو به گسترش گذاشته بود،81امروزه سخت بالا گرفته است.
تجربهء انگلستان در سدهء نوزدهم و تجربهء اتحاد جماهیر شوروی در سدهء بیستم،باید آمریکا را در سدهء بیستویکم به این واقعیت برساند که مشروعیت قدرت مرکزی و امنیت در سراسر افغانستان تنها هنگامی به دست میآید که عناصر سازندهء چارچوب ایدئولوژیک حاکم بر جامعه،یعنی قومیت،روابط خویشاوندی و مذهب به گونهء مستقیم به چالش گرفته نشود و کابل مجال و اجازه یابد که نخست بر پایهء معادلات سنتی،یکپارچگی پدید آورد و سپس آرام آرام جامعه را پذیرای ارزشها و نهادهای مدرن کند."