ملخص الجهاز:
البته نباید از نظر دور نگه داشت که خود نوروز و شروع موسم بهار،زایشی نو و زندگی دوباره طبیعت است و بهار مرگ زمستان به شمار میآید و در این روزها مراسم و جشنهایی هم برگزار میشود که در ارتباط با مرگ و رستاخیز است.
میرنوروزی به مانند مراسمی است که بابلیان برای خدای خود«بعل»میگرفتند و همانطور که اشاره شد،ایرانیان قبل از دورهی تمدن یونانی،بازیهای دراماتیک مرگ در رستاخیز بعل را نمایش میدادند،با این تفاوت که میترا جای بعل را گرفت و این رسم را«ستیک»نام گذاشته بودند و تا قبل از حملهی اسکندر و جابجایی فرهنگی بین ایران و یونان ادامه داشته است و در غرب ایران،تا قرنهای اولیه میلادی نمایشهای مذهبی روز اول سال آشوری و هخامنشی شبیه همین جشن«ستیک» که در لاتین«ساکا»میگفتند برپا میشدهاست.
52 تاریخ پیدایش این مراسم که بعدها به نام میرنوروزی شناخته میشود،قبل از یورش اعراب به ایران است و دست کم در طی چند سده(اواخر دوره ساسانیان تا اوایل دوره عباسیان)به دست فراموشی سپرده شد،چرا که با بیثباتی ایران در اواخر دوره ساسانیان روبرو بودهایم و همچنین ایرانیان در دوران بنیامیه برای اجرای مراسم نوروز آزاد نبودند و در دوران عباسی بود که جشنهای مربوط به نوروز رواج پیدا کرد.
93 نکته قابل توجه در متن پلوتارک،اشاره به این است که قبل از ایجاد نمایش تمسخر کراسوس،جشنی در میان پارتها معمول نبوده است و به نظر میآید که جشن مغکشی در آن زمان جزء مراسم و جشنهای رایج بهشمار نمیآمده است و شاید از میان جشنهای مرسوم برچیده شده بوده است.