ملخص الجهاز:
"حال اگر فرقهگرایی و مذهبگرایی و تعصبات طائفی، مورد انکار باشد و لااقل از نظر اسلام ناپسند و مردود شمرده شود که هست و مسلما این حرف حقی است ولی غیر از حرف وهابیت است، اما از اظهار رأی و تصادم آراء در مسایل نظری و غیرضرور، چارهای نیست و خود باعث رشد معارف اسلامی در عرصه فقه و کلام و فلسفه و سایر علوم، بوده است، زیرا اگر راه اجتهاد و اظهارنظر و نتیجتا راه بحث و اندیشه آزاد سد شود، در قلمرو علوم پیشرفتی حاصل نمیشود و در گذشته اگر وضع بر این منوال میبود اصلا علیم به نام فقه و کلام و تفسیر یا به نامهای دیگر، پدید نمیآمد، و کاروان اندیشه و فرهنگ اسلامی به راه نمیافتاد و اسلام و مسلمین، از این افتخارات محروم میگردیدند.
من در کنفرانس گفتم ما از علوم و صنایع غرب و پیروی و اقتباس از آنها باک نداریم و از آن با حفظ استقلال خود، استقبال میکنیم ولی رواج احکام فلسفی غرب در میان دانشجویان ناآگاه و بیاطلاع از مبانی اسلامی را یک خطر میدانیم، من یکی از استادان حاضر در جلسه را که سابقه طلبگی داشت و در سخنرانی خود گفته بود: «فراگیری فلسفه غرب ضرری به اسلام نمیزند، مخاطب قرار داده گفتم شما با آن همه معلومات حوزوی و اطلاع از مبانی عقیدتی اسلام، معلوم است که با خواندن افکار غرب گمراه نمیشوید، اما شما باید به فکر جوانان بیاطلاع ما باشید که هنوز چیزی از مبانی اسلامی نمیدانند، ذهنشان با فلسفههای غربی آشنا میشود و در یک حالت تزلزل و شک و تردید بهسر میبرند، بسیارند استادان جوان و دانشجویان مسلمان که صرفا تعبدا به اسلام عمل میکنند اما ذهنشان مملو از شبهاتی است که از ناحیه آشنایی با ادب و فلسفه و علوم انسانی غرب برای آنها پیدا شده است."