خلاصة:
هدف از اجرای این پژوهش ساخت و هنجاریابی مقیاسی برای سنجش بیماران
مبتلا به وسواس فکری-عملی بود.هدفهای جزئی تحقیق در مورد پایایی و اعتبار آزمون
ساخته شده، قدرت تمیز و تشخیص سؤالات و نیز هنجارهای مقیاس بر حسب متغیرهایی مثل
سن، جنس، تحصیلات و متأهل و مجرد بودن میباشد.برای نمونهگیری پژوهش 115 نفر از
افرادی که در مراجعه به روانپزشک تشخیص وسواس فکری-عملی دریافت داشتند، انتخاب و
گروه نمونه سالم نیز 115 نفر که بر اساس سن، جنس، تحصیلات و متأهل و مجرد بودن با
گروه مبتلایان به اختلال وسواس فکری-عملی همتا شده بودند، انتخاب گردیدند.دو آزمون
مقیاس محقق ساخته وسواس فکری-عملی و نیز مقیاس وسواس فکری-عملی آزمون SCL-90-R
بر روی هر دو نمونه اجرا شد.نتایج تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده نشان داد که
پایایی مقیاس OCD محقق ساخته از طریق ضریب آلفایکرونباخ برای کل آزمودنیها
98%و برای آزمودنیهای گروه وسواس 96%میباشد.اعتبار مقیاس OCD محقق ساخته از طریق اجرای همزمان آن با مقیاس OCD آزمون SCL-90-R برای کل آزمودنیهای وسواس و سالم 71%و برای آزمودنیهای گروه وسواس 35%میباشد که هر دو در سطح بیش از 99 درصد معنیدار میباشند.ضرایب همبستگی به دست آمده بین سؤالات آزمون OCD محقق ساخته با نمره کل آزمون برای کل آزمودنیها و نیز برای گروه وسواس نشان میدهد که حتی پایینترین ضریب به دست آمده در سطح 99 درصد معنیدار بوده و تقریبا همه سؤالات از قدرت و قوت خوبی برخوردارند.در ضمن هنجارهای Z و T آزمودنیهای گروه عادی بر حسب متغیرهای سن، جنس، تحصیلات و متأهل و مجرد بودن محاسبه شد.طبق نتایج به دست آمده میتوان گفت که مقیاس OCD ساخته شده در این تحقیق واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهشهای روانشناختی و تشخیص بالینی وسواس فکری-عملی میباشد.
ملخص الجهاز:
"ضرایب همبستگی به دست آمده بین سؤالات آزمون OCD محقق ساخته با نمره کل آزمون برای کل آزمودنیها و نیز برای گروه وسواس نشان میدهد که حتی پایینترین ضریب به دست آمده در سطح 99 درصد معنیدار بوده و تقریبا همه سؤالات از قدرت و قوت خوبی برخوردارند.
ولی هم به دلیل تحول دانش مربوط به ملاکها، نشانهها و انواع وسواس و نیز بعضی از انتقاداتی که به بعضی از مقیاسهای موجود OCD وارد است و نیز بر جسب اطلاع پژوهشگر در ایران مقیاسی برای سنجش و ارزیابی بیماران مبتلا به OCD ساخته نشده است و نیز از آنجایی که در ایران نیز مانند سایر کشورها تشخیص و درمان بیماریهای روانی از جمله وظایف مرکز درمانی است و تکیه صرف بر مصاحبه بالینی عدم پایایی و روایی تشخیص را به دنبال دارد و اصلاح و دقت فرایند تشخیص توفیق در درمان را به دنبال دارد(دژکام و بخشیپور رودسری، 1373)، بنابراین ضرورت انجام تحقیقی به صورت ساخت و هنجاریابی مقیاسی برای بیماران مبتلا به وسواس فکری-عملی احساس شده و هدف هم همین است تا در فعالیتهای بالینی(تشخیص و ارزیابی تغییرات درمانی)و نیز پژوهشهای مربوط به این موضوع مورد استفاده قرار گیرد.
شیوه اجرا و روشهای آماری همانگونه که گفته شد در این تحقیق از دو گروه آزمودنی استفاده گردید:گروه نمونه OCD و گروه نمونه افراد سالم، ابتدا بعد از هماهنگی با روانپزشکان که در درمانگاهها، بیمارستانهای روانی و مطبهای خصوصی مشغول کار بودند، تعدادی پرسشنامه محقق ساخته و نیز مقیاس وسواس فکری-عملی آزمون SCL-90-R در اختیارشان گذاشته شد تا در صورتی که بیماری با تشخیص OCD داشتند، بعد از تشخیص خودشان با جلب همکاری آنها پرسشنامهها را در اختیارشان بگذارد تا پر کنند."