خلاصة:
نقد و ابطال قرار گرفته است و به شبهات و سؤالاتی هم که در این زمینه مطرح می شود پاسخ داده شده است.مقاله حاضر به یکی از مباحث مهم در مسائل مستحدثه فقهی پرداخته است،و آن اینکه آیا لازم است هلال ماه در شب اول حتما با چشم متعارف دیده شود یا اگر با چشم مسلح دیده شود هم کافی است فقها در این مسئله دیدگاههای متفاوتی دارند. این مقاله با روش کاملا فقهی و متد اجتهادی به بحث مورد اشاره پرداخته است. پس از روشن نمودن محل نزاع و طرح بحث،سه دلیل بر اعتبار ابزار جدید در رؤیت هلال اقامه گردیده است و روشن شده است که با چشم مسلح هم اگر ماه دیده شد کافی است و نیز دو دلیل که مخالفان اعتبار دیدن ماه با چشم مسلح آوردهاند مورد
ملخص الجهاز:
"در این دو صورت-که باید گفت در کلمات دیگران که در اینباره بحث نمودهاند ،بین آنها هیچ تفکیکی نشده است و حال آنکه گفتیم صورت دوم میتواند از محل نزاع خارج باشد-چنانچه با ابزار و تلسکوپ،هلال رؤیت شود،آیا چنین رؤیتی اعتبار دارد؟ در این بحث،به مشهور فقها نسبت داده شده است که رویت با چشم مسلح کفایت نمیکند؛اما از آنجا که این بحث از مباحث مستحدثه است و سابقه اسفاده از چشم مسلح به زمانی نه چندان دور باز میگردد-حتی صورت دقیقتر همانطور که در برخی از نوشتهها آمده است،باید گفت استفاده ضابطهدار و روشمند از ابزار برای رؤیت هلال،عمری بیش از چند دهه ندارد-نمیتوان شهرت معتبر بین فقها که همان شهرت میان متقدمین است را ادعا نمود.
اما اختلاف شده است که اگر برخی از کواکب نسبت به برخی دیگر کسوف داشته باشد یا خورشید و یا ماه به سبب فاصله شده یکی از کواکب نسبت به برخی دیگر کسوف پیدا کنند که در مجموع به عنوان سبب غیر متعارف از آن یاد میشود آیا در چنین مواردی نماز آیات واجب میشود؟ صاحب جواهر رحمه الله در ابتدا فرمودهاند:ملاک در وجوب نماز آیات تحقق اصل کسوف است و هیچگونه سبب خاصی از قبیل حیلوله ارض در آن دخالت ندارد.
حال این پرسش مطرح میشود که گرچه تفحص نجاست با ابزار و آلات لازم نیست اما اگر تصادفا چنین امری اتفاق افتد و باغ ذرهبین یل تلسکوپ ذرات نجاست در لباس دیده شود چه باید گفت؟ظاهر آن است که طبق اطلاقات می توانیم بگوییم این مورد نیز از مصادیق استبانه است و چون به وجود نجاست یقین حاصل شده حکم سایر موارد را دارد."