خلاصة:
مطالعه در زمینه ی پوشاک زنان در ایران پیش از اسلام از منابع تاریخی به تفکیک دوره های مختلف حکومتی به منظور نمایاندن نوع پوشش، هدف این مقاله است که با روش تحقیق کتابخانه ای به اسناد و مدارک تاریخی که به توصیف و تحلیل پوشش زنان در ایران قدیم پرداخته اند، مراجعه شده است . آنچه از این پژوهش دریافت می شود، اینکه پوشش زنان ایرانی از پشتوانه و زمینه های اخلاقی ، دینی و اجتماعی برخوردار بوده است. با وجود تفاوت های اقلیمی در طی زمان ها و تحولات اجتماعی و حکومتی تقریبا از وضعیت یکسانی برخوردار بوده است و عموما این پوشش فراگیر و نسبتا کامل و گشاد و یکنواخت بوده است و نشانه هایی وجود دارد که نوعی پوشش که بی شباهت به چادر امروزی نیست، در میان زنان ایرانی رایج بوده است و حجاب در طبقه ی زنان اشراف و حکومتی شدیدتر از حجاب در زنان معمولی بوده است.
ملخص الجهاز:
"به طور کلی اسناد رسمی مربوط به گذشتهی باستانی ایرانیان از عهد فرمانرواییپادشاهان ماد و پارس تا روزگار اشکانیان و ساسانیان عبارت است از کتیبهها،سنگنبشتهها،الواح،مهرها،ظروف و اشیای تزیینی،ویرانههای به جا مانده،نوشتههاینویسندگان یونانی و رومی(هرودوت و گزنفون)و احیانا آنچه نویسندگان سریانیو ارمنی در مورد روابط و جنگهای اقوام خود به ایران نوشتهاند و آنچه در اوستا وخدای نامهها و متون ادبی و تاریخی بعد از دورهی اسلامی آمده است.
تحقیق و پژوهش راجع به پیشنهی پوشش زنان در آن دوران تاریخی از آنجهت مهم و ضروری است که بدانیم پوشش علاوه بر کارکردهای مختلف حفاظتیدر مقابل سرما و گرما که در همهی جوامع کم و بیش مرسوم بوده،بیانگر هویتایرانی،فرهنگ و اندیشهی اجتماعی و اخلاق خانوادگی مردم این سرزمین کهن وریشهدار است،موضوع پوشاک در ایران پشتوانه ای فرهنگی دارد و به عنوان عادتیدیرپا و جریانی تاریخی و نمادی از فرهنگ ایرانی از پیشینیان به ما منتقل شده ومیراثی ماندگار است که از پشتوانهای ملی برخوردار است و در دورههای بعدی باآموزههای اسلامی تعدیل و تثبیت شده است.
نقاشیهای موجود و تصاویر کشف شده از دوران قدیم بیانگر این موضوعاست که زردشتیان در طول تاریخ پوشش کامل داشتهاند که معمولا این پوشش برایمردان کلاه و دستار و لباس بلند و شلوار بوده است و برای خانمها نیز چارقد بودهاست که سر آنها را میپوشانیده است(حمزه،1358،ص 128).
در این دوره نیز همانند گذشته حجاب زنان ایران قدیم کامل بوده است ولباس زنان اشکانی پیراهنی بلند تا روی زمین،گشاد،پرچین و آستیندار بوده وپیراهنی دیگر داشتهاند که روی اولی میپوشیدند و نسبت به اولی کوتاه بوده است وروی دو پیراهن چادری به سر میکردند."