ملخص الجهاز:
"سخنرانیهای روز اول نخستین سخنرانی علمی همایش نخست،دکتر عطاء الله حسنی از دانشگاه شهید بهشتی بود که مقاله خودر را با عنوان«انعکاس اخبار مشروطه ایران در آثار سه تن از متفکران عثمانی»ارائه کرد.
دکتر وطندوست،در سخنرانی خود، دیدگاهها و اندیشهای روشنفکران دینی عصر مشروطه یعنی میرزای نائینی و میرزا یوسف مستشارالدوله را در زمینه پذیرش نهادها و مفاهیم نوین سیاسی غرب مورد بررسی قرار داد و گفت: «از آنجا که مستشارالدوله در اروپا به سر میبرده،این مفاهیم و دگرگونیها را از نزدیک به چشم دیده و اثرهای آنها را مشاهده کرده و این مفاهیم ملکه ذهن و شخصیتش شده بود.
خانم مارتین در سخنرانی خود،بیشتر به مقایسه نظام بردهداری شرق و بهطور اخص ایران با نظام بردهداری رایج و در ایالات متحده و نحوه رفتار با بردگان در دنیای اسلام و غرب در طول قرن نوزدهم پرداخت و این نکته را مطرح کرد که اساسا بردهداری در جهان اسلام و رفتار با بردگان در مقایسه با آمریکا،بسیار انسایتر بود،در حالی که بردگان در آمریکا به عنوان«کالا»محسوب میشدند،و این موضوعی است که مسافران غربی در سفرهایشان به ایران،در طول قرن نوزدهم به آن اشاره کردهاند.
دکتر امامی در ابتدای گفتار خود مقدمهای مبسوط در باب چگونگی فراهم آمدن زمینههای ضعف امپراتوری عثمانی بیان کرد و گفت:«با فتح استانبول به دست سلطان محمد فاتح در سال میلادی،بزرگترین کانال ارتباط تجاری دنیای شرق و غرب گردید و اروپاییان که زمان مغولان با امکانات تجاری و اقتصادی جهان شرق آشنا شده بودند،درصدد کشف راههای دیگری برای راهیابی به شرق برآمدند."