خلاصة:
از جمله مشکلات مهم امروز صنعت کشور عدم رقابت پذیری می باشد. یکی از ارکان این مشکل عدم وجود یک رویکرد مشخص بمنظور افزایش رقابت پذیری است. همچنین ارتباط مستقیمی بین افزایش توان رقابتی یا رقابت پذیری یک کشور و توان رقابتی بنگاه ها وجود دارد. لذا در این مقاله قصد داریم که مدلی برای بررسی و اندازه گیری رقابت پذیری یا توان رقابتی بنگاه ارایه نماییم. این تحقیق در شرکت صنایع پتروشیمی ایران انجام شده است. برای استخراج مدل مفهومی، از یک طرف نظریات، تئوری ها، مدل ها، رویکردها و چارچوب های مرتبط با رقابت پذیری در سطوح مختلف بنگاه، صنعت و ملی و از طرف دیگر تحقیقات پیشین مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه آن شناسایی رویکردهای اصلی مورد استفاده در تدوین مدل مفهومی اولیه بود که عبارتند از: رویکردهای سیستمی، دارایی – فرآیند - عملکرد، مبتنی بر قابلیت و مبتنی بر بازار. بر اساس این رویکردها مدلی با سه جز اصلی منابع ورودی سازمان، موقعیت بنگاه در بازار و توان خلاقیت و نوآوری توسعه داده شد. سپس با استفاده از تکنیک های تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختار یافته این مدل با چند بار اصلاح نمودن، نهایتا به اثبات رسید. طبق نتایج کسب شده از این کار تحقیقاتی، مشخص شد که توان رقابتی شرکت صنایع پتروشیمی ایران بیش از هر چیز وابسته به منابع است. به عبارت دیگر رویکرد این شرکت رویکرد مبتنی بر منابع ورودی بنگاه است که پیشنهاد می شود به رویکرد ترکیبی مبتنی بر منابع و خلاقیت و نوآوری تغییر یابد.
ملخص الجهاز:
"همچنین با توجه به تغییراتی که در محیط اقتصادی بینالمللی رخ داده است، هیچ یک از این تئوریها برای بیان علت تجارت کشورها و دلیل موفقیت کشوری در صنعت خاص و توانایی یک کشور در حفظ موقعیت رقابتی خود در بلندمدت کافی نبوده و نیاز به ارائه نظریهای است که بتواند ورای مزیت نسبی، به بیان دلایل رقابت پذیری یک صنعت در سطح جهان بپردازد.
لازم به ذکر است که با توجه به اینکه حوزههای سهگانه منابع ورودی بنگاه، موقعیت بنگاه در بازار و توان خلاقیت و نوآوری معادل یک مدل اندازهگیری در ادبیات مدلسازی معادلات ساختاریافته میباشند، بنابراین برای هر حوزه تحلیل عاملی جداگانهای محاسبه شده است.
جدول 2- نتایج ناشی از تحلیل عاملی اکتشافی بر روی مدل پیشنهادی به تفکیک حوزههای سهگانه منابع ورودی بنگاه موقعیت بنگاه در بازار توان خلاقیت و نوآوری بنگاه تعداد متغیر 15 6 12 تعداد تکرارهای انجام تحلیل عامل سه مرتبه یک مرتبه سه مرتبه تعداد کفایت نمونه 190 226 222 آزمون KMO 719/0 763/0 830/0 آزمون بارتلت 000/0 000/0 000/0 عدد اشتراکات عاملها همگی 591/0 ( همگی 551/0 ( همگی 564/0 ( تعداد عاملهای تعیین شده 5 2 3 کل واریانس تبیین شده (%) 779/72 645/60 659/68 متوسط بارهای عاملی انتخاب شده در ماتریس چرخش یافته عاملی 562/0 668/0 409/0 تعداد متغیرهای حذف شده 2 صفر 2 آزمون KMO 1 که شاخص کفایت نمونهبرداری خوانده میشود، شاخصی است که مقادیر همبستگی مشاهده شده را با مقادیر همبستگی جزیی مقایسه میکند."