خلاصة:
برای برخی از تاریخنویسان و سیرهنویسان مسلم است که امام حسین(ع)حج خود را به عمره مفرده تبدیل کرده و مکه را به سوی عراق ترک کردند و این نظریه به عنوان نظریهای مشهور میان آنان متداول شده است.در این جستار،برای بررسی این مسأله،به روایات وارده در جوامع روایی پرداخته شده است؛از تتبع در نقلهای تاریخی و از استناد به روایات صحیح این نتیجه حاصل میآید که امام حسین(ع) با عمره مفرده وارد مکه شده و با عمره مفرده ماه ذی الحجه از مکه خارج گردیدهاند.آن حضرت،از میقات شجره یا میقاتهای دیگر،محرم به احرام عمرهء تمتع نشده بود تا برای خروج از احرام،نیت حج یا عمره تمتع خود را از باب حکم مصدود،به عمرهء مفرده مبدل ساخته باشند.
ملخص الجهاز:
"طرح مسأله بعضی از تاریخنویسان و سیرهنویسان،به نقل از منابع تاریخی،میگویند:امام حسین(ع) در جریان حادثه کربلا،حج خود را ناتمام گذاشت؛یا به عبارت دیگر حج تمتع خود را به عمره مفرده تبدیل و در روز ترویه که حاجیان عازم منا و عرفات میشوند،مکه را به سوی عراق ترک کردند(نک:مفید،66/1،طبرسی،144)و این نظریه به عنوان یک رأی مسلم در میان آنان پذیرفته شده،به گونهای که از شهرت تاریخی برخوردار گردیده است.
یعنی:«وقتی امام حسین(ع)تصمیم گرفت به عراق برود،خانه خدا را طواف کرد و بین صفا و مروه سعی نمود و از احرام خود خارج شد و آن را عمره قرار داد(تبدیل نیت به عمره مفرده)زیرا با دستگیر شدن در بین مناسک،نمیتوانست اعمال حج را به پایان برساند؛چون میخواستند او را دستگیر کنند و نزد یزید بن معاویه ببرند.
4921 ق)مینویسد:«بعد أن طاف وسعی و أحل من إحرامه،و جعل حجه عمرة مفردة،لانه لم یتمکن من إتمام الحج مخافة أن یبطش به ویقع الفساد فی الموسم و فی مکة،لان یزید أرسل مع الحجاج ثلاثین رجلا من شیاطین بنی أمیة و أمرهم بقتل الحسین علی کل حال»(قندوزی،95/3)یعنی:«بعد از اینکه امام(ع) طواف و سعی کرد،از احرام خارج شد و نیت حج خود را به عمره مفرده تبدیل کرد؛زیرا میترسید که در اثناء مناسک و در مکه فسادی ایجاد شود و نتواند حج خود را به اتمام برساند؛چون یزید سی نفر از شیاطین بنی امیه را در میان حاجیان قرار داده بود و آنان مامور بودند که به هر شک ممکن،امام حسین(ع) را به قتل برسانند."