ملخص الجهاز:
"والدین مسوول کلیهء حوادثی هستند که برای کودک رخ میدهد»(1)از سوی دیگر،یک متخصص تعلیم و تربیت عقیده دارد که نخستین نیاز هرکس،برخورداری از محیط غنی خانوادگی است تا بتواند در این محیط هم نکات سودمند بیاموزد و هم به درستی و چنانکه شایستهء مقام انسان است،رشد کند زیرا «محیط خانوادگی در ادراکات،شخصیت،و مناسبات کودک با دیگران،تأثیر اساسی دارد»(2).
5-ناسازگاری والدین با یکدیگر یا با فرزندان به نحوی که اگر چه همهء اعضای خانواده زیر یک سقف زندگی میکنند،اما در حقیقت میان آنها روابط دوستانه وجود ندارد،بلکه جزیرههایی هستند از یک مجمع الجزایر که دو به دو باهم اختلاف رأی و جنگ دارند.
نگاهی دوباره به سه حالت یاد شده،ما را به اینجا میرساند که چون در هر حالت پدر و مادر از جهات متعدد از جمله مسائل مالی و رفاهی حرف اول را میزنند،فزرندان از سنین حتی پیشدبستانی این واقعیت را درک میکنند،همنوایی یا همدلی یا هماهنگی آنها با یکدیگر میتواند در تشکل ذهنیت و رفتار فرزندان بسیار مؤثر باشد.
از طرف دیگر،میتوان خانوادهها را براساس یک تقسیمبندی متفاوت به شرح زیر گروهبندی کرد: 1-خانوادههای گسترده،یعنی خانوادههایی که یا عدهء اعضای آن زیاد است،یا پدر و مادر فزرندان و نوهها در نوعی چهار دیواری دارای مرزهای مشترک زندگی میکنند1،یا اعضای خانواده در مجاورت هم زندگی میکنند و ظاهرا استقلال آنها چشمگیر است،اما در معنی ارتباطات شدید عاطفی آنها بسیار زیاد است و معمولا مسنترین عضو خانواده نفوذ شدیدی در روابط دیگر اعضاء دارد.
*و بالاخره گروه مؤلفان یک کتاب روانشناسی بر این باورند که چون کودکان و نوجوانان از اعمال و رفتار والدین الگوبرداری میکنند،و این امر(یعنی همانندی یا همانندسازی)در اجتماعی شدن آنها نقش اساسی دارد،لازم است والدین نسبت به رفتار خود بیاندازه حساس باشند(8)."