ملخص الجهاز:
"در این دوره، بروز جنگ تحمیلی و تحریمهای اقتصادی، کمبود سوخت، قطعات یدکی، کالاهای واسطه و مواد اولیه، خسارات وارده به امکانات و تجهیزات سرمایهای، فرسودگی امکانات سرمایهای و افزایش سن ماشینآلات و تجهیزات، کند شدن روند انتقال دانش فنی در قالب واردات کالاهای سرمایهای، کاهش سهم تجارت با کشورهای پیشرفته در زمینه فناوری به دلیل تحریمهای موجود و همچنین بیکار ماندن بخشی از ظرفیتها و افزایش بیکاری پنهان نیروی کار از جمله علل روند نزولی شاخصهای بهرهوری طی این دوره بوده است.
همچنین طی دوره یادشده، سرمایه تحقیق و توسعه دولتی، متوسط سالهای تحصیل شاغلان، درصد شاغلان دارای تحصیلات عالی، نسبت تولید بالفعل به بالقوه (به عنوان جانشین میزان بهرهبرداری از ظرفیتهای تولیدی) و درجه باز بودن اقتصاد، دارای نرخ رشد مثبتی بودهاند و در تأمین رشد بهرهوری نقش داشتهاند.
کاهش درجه باز بودن اقتصاد، طولانی شدن دوره اجرای طرحهای عمرانی، پایین بودن کارآیی سرمایهگذاری، عدم استفاده کارآمد از سرمایه انسانی و دانش فنی در فرآیند تولید از جمله دلایل کاهش رشد شاخصهای بهرهوری در این دوره است.
دوره برنامه سوم توسعه کشور: 1383-1379 نتایج نشان میدهد طی این دوره، شاخص بهرهوری کل عوامل تولید از 4/79 در سال 1379 با متوسط رشد سالانه 65/0 درصد به 5/81 در سال 1383 افزایش یافته است.
در این دوره، به رغم افزایش سرمایه انسانی و دانش فنی، روند تغییرات شاخص بهرهوری کل عوامل تولید و بهرهوری سرمایه به واسطه دلایلی نظیر کاهش درجه باز بودن اقتصاد و کارآیی پایین استفاده از عوامل و وفور طرحهای نیمهتمام، منفی بوده است."