ملخص الجهاز:
"»1 «گوستاو لوبون»دانشمند معروف فرانسوی درباره کتابخانه اسکندریه مینویسد:«راجع بسوزاندن کتابخانه اسکندریه که مسلمانان را بآن متهم کرده- اند همینقدر مینویسیم که چنین رفتار وحشیانه بقدری،مخالف با وضع و عادات (1)نگاهی بتاریخ جهان:جواهر لعل نهروج 1 ص 323-324 این فاتحین اسلامی است که واقعا جای بسی تعجب میباشد که یک همچو افسانه مهمل چگونه در این مدت متمادی بشهرت خود باقی مانده و آنرا تلقی بقبول نمودهاند ولی در عصر حاضر بطلان این عقیده بدرجهای ثابت و محقق شده که دیگر محتاج به تحقیق و بررسی زائدی نیست.
این مطلب بطور کلی معلوم گردیده است که قبل از اسلام خود مسیحیان همانطوریکه همه معابد و خدایان اسکندریه را منهدم نمودند کتابخانه مزبور را هم بر باد دادند و در زمان مسلمین چیزی نمانده بود تا آنرا بسوزانند»1 «دکتر ماکس میرهوف»دانشمند و شرقشناس انگلیسی درباره مراکز علمی ایران چنین مینویسد:«...
را بدست مسلمانان در صدر اسلام،آفرید و عبد اللطیف بغدادی گمنام را وادار کرد که بدون استناد به قول مورخان اسلامی و مسیحی قدیم که دربارهء فتح مصر کتاب نوشتهاند این داستان تلقی شده است1و حتی در نظر بعضیها این مطلب بقدری مسلم است که خود را دراینباره بینیاز از اقامه دلیل میدانند و بعضی دیگر نسبت این جریان را به مسلمانان داده ولی دلیل آنرا بکتابهای دیگر حواله دادهاند.
جرجی زیدان در مرحله نخست خود را منکر این قضیه قلمداد کرده و اعتراف کرده است که مناول از جمله کسانی بودم که نسبت سوزانیدن کتابخانه اسکندریه را به مسلمانان عرب خالی از حقیقت میدانستم و در کتابی که در آن (1)برای نمونه از چند کتاب در اینجا نام میبریم:1-سیر فرهنگ در ایران و مغرب زمین ص 375-376-2-تاریخ فرهنگ ایران،دکتر عیسی صدیق ص 87-89-(3)تاریخ اجتماعی ایران:مرتضی راوندی ج 2 ص 41-40-فرهنگ ایران:دکتر محمدی ص 19-24 5-کتاب مزدیسنا."