ملخص الجهاز:
". دیباچۀ معیار الادراک {S[از طغرا چو این حرف شد صوتیاب#از او یافت آهنگ بلبل خطاب]S}پیشروساز سخن ترانۀ حمد صانعی است که گلشنمضمون1رنگین به عندلیبان الهام سرود ارزانی فرمود وبرگ[و]نوای گفتن زمزمۀ ثنای خالقی است که چمن(1).
یت2 {Sز حرفش عیان خوب و زشت همه#کلامش بود سرنوشت همه#خیالش نزاکت فروش سخن#از او بار لذت به دوش سخن#ز اوراق سنبل بود دفترش#رگ گل بود رشتۀ مسطرش#دواتش ز نرگس گرفته لقب#به ریحان تر لیقهاش همنسب#مدادش چو از دوده کرده سراغ#شده لاله را صرف دود چراغ#قط خامه بر ناخن گل زده#ز گزلگ رگ صوت بلبل زدهS}{Sپی3خردۀ گل قلم در تراش#به سوسن قلم پاک کن همقماش#نی خامهاش طفل منصور مغز#ولی نیست در گفتنش پای لغز#پی سرسخنهاش ز اقسام رنگ#دوات گل آورده سرخی به چنگ#کند بلبل از بهر دفع خزان#غزلهای شاداب او را روانS}(به تصویر صفحه مراجعه شود)تصویر صفحۀ اوا«دیباچۀ معیار الادراک»در جنگ 2327 مجلس چون کلام اسرارنژادش نه از مقولۀ گفتگوی بشریاست،بر اهل هوش لازم مینماید.
ب:نوشته &%03710SMGG037G% {S[نصیحت گونهای بشنو ز طغرای سخنپیشه#امانتدار لفظ تازه شو از نامۀ مردم#به شغل دزدی معنی دگر مگشا کف رغبت#که خواهی نیشها خورد از زبان خامۀ مردم]S} عذرتنامه که به میرزا حمزه نوشته است1 {S[حمزهخان خواست چو اسماء علوم رقمی#معذرتنامه چنین گشت به سویش قلمی]S}تا صفحۀ امکان به پذیرایی رقم منشی قضا مزین است،لوح ضمیر آن هنگامهآرای بلبلان گلشن معنیطرازی،رغبتافزای طوطیان چمن عبارتپردازی،معیار نقود نثرو نظم،دستور العمل نویس2بزمورزم از فیضان انوار الهیو لمعان اسرار نامتناهی،منور بوده،خوشوقت باشند."