خلاصة:
روابط با پیوند کتابشناختی به رابطهای گفته میشود که میان دو یا چند اثر رد جهان کتابشناختی برقرار است.رابطههایی مانند ویرایش جدید،ترجمه،اقتباس،خلاصه و نیز شکلهای مادی گوناگون مثل عکس،میکروفیلم،سایر مواد دیداری شنیداری و الکترونیکی و مانند آن از آن جمله هستند.رابطههای هم ارز،اشتقاقی،توصیفی،کل و جزء،همراهی،توانی،انتزاعی و مادی اثر،و رابطهء ویژگیهای مشترک انواع این روابط هستند.درست نشان دادن رابطهء دو یا چند اثر در فهرست کتابخانه یکی از هدفهای مهم فهرستنویسی است.پیشینهء روابط کتابشناختی،روابط کتابشناختی در فهرستنویسی توصیفی،عناصر ارتباطدهنده،و ماتریس انواع روابط کتابشناختی و عناصر ارتباط دهندهء آنها مورد توجه است.
ملخص الجهاز:
"مفهوم روابط کتابشناختی بر این فرض استوار است که اثری که خلق میشود،گذشته از پیوستگی محتوایی با منابعی که رد تهیه آن مورد استفاده قرار گرفتهاند،امکان دارد توسط آفرینندهء آن یا افراد دیگر به صورتهای مختلف بازآفرینی و به جهان کتابشناختی افزوده شود،مثل ویرایشهای جدید،ترجمهها،اقتباسها،خلاصهها،و مانند آنها و نیز شکلهای مادی گوناگون مثل چاپ عکس،میکروفیلم،یا به صورت دیداری،شنیداری،الکترونیکی و مانند آنها.
عناصر ارتباطی که برای نشان دادن این گونه رابطه در فهرست به کار میرود عبارتد از: یادداشتهای مبنی بر عنوان پیشین،یادداشتهای مبنی بر عنوان بعدی،شناسهء افزوده برای عنوان پیشین یا بعدی،و نیز به عنوان قراردادی یکسان برای اثر اصلی و دنبالهء آن.
-نشان دادن هر نوع رابطه چه اهمیتی در فهرست کتابخانه و در واقع برای استفادهکنندگان از فهرست دارد؟ -آیا رابطهء میان دو یا چند اثر به درستی در فهرستبرگهها منعکس شده است؟و آیا آن رابطه از نظر استفادهکنندگان روشن و مفهوم است؟ -آیا از عناصر ارتباطی(و در واقع از دادههای کتابشناختی)مورد نظر به نحو صحیح استفاده شده است؟ -چنانچه فهرست دستی(فهرستبرگهها)به فهرست کامپیوتری تبدیل شود،آیا عناصر ارتباط دهند،مورد نظر باز هم نقش خود را به همان صورت و به همان میزان اجرا خواهند کرد؟ به موازات پرسشهای بالا،پرسش کلیتری که میتوان مطرح ساخت آن است که فارسی و عربی که بخش بزرگی از مجموعه کتابخانههای ما را تشکیل میدهند همین گونه (1).
shared charateristics relationship رابطه را میان خود دارند؟یا انواع دیگری از رابطهها نیز میان آنها برقرار است؟آیا قواعد فهرستنویسی موجود پاسخگوی روابط کتابشناختی آثار فارسی و عربی به طور کامل هستند؟ بدیهی است پاسخ به این پرسشها نیاز به پژوهشی جداگانه در حد پایان نامهء دانشگاهی دارد."