خلاصة:
تمام نظامهای رایانهای ذخیره و بازیابی اطلاعات کتابشناختی به زبان فارسی از نظر فاصلهء میان واژهها و عبارتها مشکل دارند.این مشکل ضمن جستوجو بر جامعیت مطلوب یا سرعت جستوجو تأثیر منفی دارد.مشکل این نوع فاصله را مراکزی مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید حل کنند ولی تا آن زمان به دلیل اینکه از زبان کنترلشده استفاده میکنیم،کتابداران از استانداردها و مستندها تبعیت میکنند،و اطلاعات کتابشناختی به دلیل نوع آن مشکلات زبان طبیعی را ندارد میتوان ضوابطی برای فاصلهء خالی میان واژهها و عبارتها تعیین کرد.منابع و مراکزی که مسئولیت مستندسازی را دارند،بهتر است نوع فاصلهء میان واژهها و اصطلاحها را نیز مستند کنند.
ملخص الجهاز:
"مشکل این نوع فاصله را مراکزی مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید حل کنند ولی تا آن زمان به دلیل اینکه از زبان کنترلشده استفاده میکنیم،کتابداران از استانداردها و مستندها تبعیت میکنند،و اطلاعات کتابشناختی به دلیل نوع آن مشکلات زبان طبیعی را ندارد میتوان ضوابطی برای فاصلهء خالی میان واژهها و عبارتها تعیین کرد.
آیا باتوجه به شرایط گفتهشده برای ورود هربار اطلاعات باید به اطلاعات گذشته مراجعه کرد تا بود یا نبود فضای خالی را یافت و بعد به کار پانچ ادامه داد؟یا اینکه فایلی به نام فایل شکیات درست کرد؟ این سؤالها،سؤال مهمتری را مطرح میکند،در مورد شک و یقین چه کسانی باید اجتهاد کنند؟کتابدار یا پانچکننده؟باید تذکر داد که سالیان سال است در مورد مرکب یا بسیط بودن برخی واژهها و عبارتها،بهویژه فعلها،میان استادان طراز اول زبان و ادب فارسی بحث و گفتوگو است.
با این حساب چگونه میتوان اجتهاد میان بود یا نبود فاصله را به کتابدار یا پانچکننده واگذاشت؟ از اینها گذشته،برخی کتابخانهها از نرمافزارهایی استفاده میکنند که امکان استفاده از علامت(به تصویر صفحه مراجعه شود)را ندارند،آنها چه باید بکنند؟آیا اطلاعات آنها همچنان باید غیراستاندارد باشد؟ یعنی هماهنگی میان کتابخانهها و اطلاعات رایانهای آنها در سراسر کشور موکول به یک تکنیک است؟این سؤالها و دهها سؤال مانند اینها را باید پاسخ داد تا به توانایی و امکان استفاده از این تکنیک اعتماد کرد.
و باید توجه کرد که اگر رسم الخط در ذخیره و بازیابی اطلاعات مشکل دارد این مشکل عمدتا مربوط به ذخیره و بازیابی منابع به زبان طبیعی است-زبانی که ضمن گفتوگو و نگارش مستند نمیشوند و هر کس به هر شکل که دوست داشت در چارچوبهای زبانی رفتار میکند-نه زبان اطلاعات کتابشناختی که مستند میشوند و کنترلشده هستند."