ملخص الجهاز:
") نوشته:علی حاجی حسینی روغنی دانشجوی دورۀ فوق لیسانس ادبیات فارسیاز دانشگاه تهران در اینکه تشبیه از ارکان رکین سخنسراییاست؛بحثی نیست؛بحثی که هست در این استکه ایا بگفته طالب املی:«نمک ندارد شعری کهاستعاره ندارد»؟یا نه و میدانیم که استعارهتشبیهی است که یکی از طرفین آن غایب شده وغالبا بجای طرف محذوف یکی از اجزاء و لوازم آنحاضر است.
نمونه دیگر ازحکیم گنجه: {Sدیده بگشاد برنظارۀ راه#گرد برگرد خویش کرد نگاه#باغ گل جست و گل بباغ ندید#جز دلی با هزار داغ ندید#غار برغار دید منزل خویش#مار هرغار از اژدهایی بیش#گرچه طاقت نماند در پایش#هم برفتن پذیره شد رایش#پویه میکرد و زور پایش نه#راه میرفت و رهنمایش نهS}قابل توجه آنانکه ناشیانه میاندیشند،تا هربیترا بتقلید از بعضی شعرای سبک هندی لااقل ازسه چهار استعاره و تشبیه پر نکنند،شعر،شعرنمیشود و در مرحله نظم میماند!نمونۀ دیگر ازباباطاهر: {Sیکی درد و یکی درمان پسندد#یکی وصل و یکی هجران پسندد#مو از درمان و درد و وصل و هجران#پسندم آنچه را جانان پسنددS} در این مقاله بعمد از شعرای بزرگ وخوش اسلوب و صاحب سبک و کمنظیری چونانوری،ناصرخسرو،مسعود سعد،فرخی،معزی و...
در 5 بیت(به تصویر صفحه مراجعه شود)زیر از این گویندۀ کمنظیر تنها به یکی دو تشبیهبرمیخوریم: {Sزلف،آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست#پیرهن چاک و غزلخوان و صراحی در دست#نرگسش عربدهجوی و لبش افسوس کنان#نیم شب دوش ببالین من امد بنشست#سر فراگوش من آورد به آواز حزین#گفت ای عاشق دیرینۀ من خوابت هست#عاشقی را که چنین بادۀ شبگیر دهند#کافی عشق بود گر نشود بادهپرست#برو ای زاهد و بردردکشان خرده مگیر#که ندادند جز این تحفه بما روز الستS}آیا این ابیات و هزارها بیت دیگر از این دست(ازنظر حضور و غیاب تشبیه)همه نمک ندارند زیرا که استعاره ندارند؟واقعا که گفتن این سخنکوردلی بسیار میطلبد."