خلاصة:
یکی از کاربردهای مهم پمپ ها، استفاده در بخش کشاورزی برای پمپاژ آب از سفره های زیرزمینی و انتقال آن به مزارع است. روش معمول تامین نیروی محرکه لازم برای به حرکت در آوردن پمپ و انتقال آب، استفاده از انواع موتورهای دیزلی و الکتریکی است و تامین انرژی لازم برای پدید آوردن این نیرو، هزینه هایی را به همراه دارد. در این مطالعه، به منظور بررسی تفاوت موجود در هزینه های آبیاری به وسیله دو نوع موتور و دخالت دادن عوامل دیگری همچون روشهای آبیاری و اندازه زمین در این مقوله، از روش تحلیل واریانس عاملی استفاده شده است. داده های مورد نیاز، به روش نمونه گیری تصادفی ساده و به صورت مقطعی در سال 1378 از 97 گندمکار استفاده کننده از موتورهای دیزلی یا الکتریکی در شهرستان شیراز (مرکز استان فارس) گردآوری و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اختلاف معنیداری میان هزینه آبیاری استفاده کنندگان از دو نوع موتور پمپ با توجه به عوامل روشهای آبیاری و اندازه زمین وجود دارد که هر یک از این عوامل به صورت اثرهای ثابت و یا تعاملی بر هزینه های آبیاری تاثیر دارد. همچنین، نسبت منفعت به هزینه تبدیل موتورهای دیزلی به الکتریکی برای اندازه های زمین کوچک، متوسط و بزرگ در مواردی که فاصله زیادی میان منبع تامین انرژی الکتریکی و منبع تامین آب وجود ندارد بزرگتر از یک است و در نتیجه می توان گفت که این تبدیل به طور کامل اقتصادی است. ولی در مواردی که میان این دو منبع فاصله وجود داشته باشد، در صورتی که میانگین هزینه تیرگذاری و سیمکشی برای فاصله های دور و نزدیک و زمینهایی با اندازه های کوچک، متوسط و بزرگ به ترتیب، حداکثر برابر با 6074030، 12404260 و 21607800 ریال باشد، تبدیل موتورهای دیزلی به الکتریکی اقتصادی خواهد بود
ملخص الجهاز:
"نتایج این پژوهش نشان میدهد که اختلاف معنیداری میان هزینۀ آبیاری استفاده کنندگان از دو نوع موتور پمپ با توجه به عوامل روشهای آبیاری و اندازۀ زمین وجود دارد که هریک از این عوامل به صورت اثرهای ثابت و یا تعاملی بر هزینههای آبیاری تأثیر دارد.
به این ترتیب،گندمکاران استفاده کننده از دو نوع موتور پمپ دیزلی و الکتریکی و روشهای مختلف آبیاری در شهرستان شیراز،به عنوان جامعۀ مورد پژوهش در نظر گرفته شدند و پس از انجام محاسبات مربوط به نمونهگیری،آن دسته از گندمکاران که در نمونهگیری وارد شدند،جمعیت وار دشده در نمونۀ مورد مطالعه را تشکیل دادند.
فرضیهای که بر پایۀ آن میان نوع موتورپمپ،روشهای مختلف آبیاری و اندازۀ مزرعه اثر تعاملی وجود ندارد؛بنابراین: ?o-?ji)yBa(?oH همه )?yBa( ها برابر صفر نیستند: ?AH لازم به گفتن است که در محاسبۀ متغیر وابستۀ این مطالعه،پس از انجام محاسبات لازم، جهت براورد هزینههای تأمین انرژی موتورهای دیزلی و الکتریکی برای کشت یک هکتار محصول،تمامی هزینههای تعمیر و نگهداری سالانۀ هریک از موتورها و سیستم آبیاری بارانی و همچنین هزینههای سرمایهگذاری اولیۀ موتورها و روشهای آبیاری بارانی،به صورت تقسیط سالانۀ این سرمایهگذاری در طول عمر مفید آن با نرخ تنزیل مناسب،در نظر گرفته شده است.
به این ترتیب،به دلیل اینکه نسبتهای یاد شده برای هر سه اندازۀ زمین،بزرگتر از یک است،صرفۀ اقتصادی تبدیل موتور پمپهای دیزلی به الکتریکی باری مناطقی که در آنها هردو منبع تأمین انرژی سوختهای فسیلی و برقی در دسترس است و انتقال انرژی الکتریکی به مزرعه نیز هزینهای دربر ندارد،تأیید میشود."