ملخص الجهاز:
"آنچه که از نتیجه سوم میتوان به دست آورد از این قرار است: از آن جا که گنبد بزرگ،اگر چنانچه هم از بخش داخلی و هم از قسمت خارجی به آن نگاه شود،به عنوان مرکز بنا به نظر میرسد،میبایست آن را نسبت به قسمتهای دیگر ساختمان که در یک سطح قرار دارند بلندتر گرفت،یعنی اینکه برروی یک سطح بلند چهارگوش صاف همانند ستونهای چهارگوش پنجرهیی )ruobmaT( قرار داده شود.
در منطقۀ گجرات و پایتخت موقتش،چام پانیر، شیوۀ کار روند دیگری به خود گرفت و مسجد آن با ویژگیهای مختص خود،نقطۀ عطف پایانی در پیشرفت (به تصویر صفحه مراجعه شود) هنر معماری را به نمایش درمیآورد که مطابق سبک سادۀ کلاسیک،طرحریزی آن به این گونه است: یک سطح مستطیل شکل به ابعاد 5:4 در ضلع طولیاش در اندازههای 2 برای تالار )nawiL( و 3 برای حیاط تقسیم شده است؛تالار بزرگ اتکایی به وسیلۀ یازده گنبد در یک ردیف پوشانده شده است.
اکنون ما در این جا به مقایسۀ مسجد جامع دهلی -آخرین مسجد باشکوه دوران مغول در هند-که توسط شاه جهان ساخته شده است با آنچه که در فتحپور بنا گردیده و از اقداماتی که در فتحپور برای ساخت مسجدی به سبک هندو-اسلامی با بهرهگیری از تجارت عمارتسازی محلی به کار گرفته شده بود،میپردازیم که پیوسته مورد استفادۀ معماران شاه جهان بود.
بیش از هرامر ویژۀ دیگر،مشخصۀ شکل خارجی معماری متأخر مغول گنبد کاذب )leppukniehcS( است که برای نخستین بار در سرزمین هند برروی پوستهیی زیرین در محوطۀ داخلی گذارده میشد، گنبدهای کاذب از قرن سیزده میلادی-هفتم هجری قمری در ایران متداول شده بود تا به عمارتها برخلاف فضای تقریبا محدود مسطح داخلی جنبهیی باشکوه بخشد."