خلاصة:
انسان ها در زندگی روزانه از کلمات و مفاهیمی استفاده می کنند که درجاتی مختلف و نسبی دارند و نمی توان با آنها به صورت منطق دوارزشی رفتار نمود. مفاهیم فازی با مراتب فراوان، بسته به مبدا مقایسه، دارای موقعیت گوناگون و در حال تغییر می باشند. بر این اساس، آیات قرآن کریم که دارای مفاهیم بلند اعتقادی، اجتماعی، نظامی، سیاسی، مدیریتی، اخلاقی، اقتصادی و فرهنگی می باشد، دارای منطق ویژه و خاصی است که شناسایی آن می تواند مبانی تفکر صحیح بشر را تعیین کرده، انسان را از نابسامانی انتخاب یک منطق مناسب نجات دهد. این مقاله به دنبال شناخت و تحلیل بخشی از کاربردهای منطق فازی در قرآن کریم می باشد و نمونه هایی از مفاهیم قرآن با منطق فازی در آن بررسی شده است. سپس با استفاده از قواعد طراحی و مدل سازی سیستم های فازی، نمونه هایی از مصادیق این مدل ها و سیستم های فازی در حوزه علوم دینی تدوین گشته و در معرض قضاوت صاحب نظران علوم اسلامی قرار داده شده است.
There can be found some words in the common language of people in daily life with different degrees of validity. When considering them logically، one can not evaluate them based on two-valued logic. Fuzzy words and terms، being of many orders with regard to the standard of comparison، are of various cases of usage. On this basis، holy verses of Quran، including different fields of religious beliefs، social، economic، military، political، administrative، ethical and cultural problems، presents a special logic knowing it would lead man to attain true principles of thought. This paper intends to study some cases for using fuzzy logic in Quranic verses. Then، using fuzzy principles for making models of fuzzy systems، it has introduced some cases for them in the field of religious sciences to be assessed by religious scholars.
ملخص الجهاز:
"بر این اساس در این مقاله به تعدادی از مفاهیم علوم اسلامی توجه میشود که بهصورت متغیرهای زبانی در منطق فازی هستند و برای نمونه به تعدادی از آیات قرآن کریم اشاره خواهد شد که در آنها از منطق و سیستمهای فازی استفاده شده است.
حال اگر از منطق صفر و یک استفاده کنیم، انتظار داریم با مختصر ذکر خدا در سختترین مشکلات به آرامش کامل برسیم؛ ولی بیشتر انسانها به تجربه یافتهاند که اینچنین نیست؛ درصورتیکه عبارت یاد خدا و درجه مشکلات، هرکدام دارای بینهایت ارزش میباشند و هرچه درجه مشکل بیشتر باشد، نیاز به ذکر بیشتری دارد.
این نیز خود بیانگر کاربرد منطق و سیستمهای فازی در قرآن کریم است (Zadeh, 1973: 178-179) مثال سوم، آیه «إن أکرمکم عند الله أتقاکم» (حجرات / 13) است: یعنی کسی نزد خداوند باارزشتر است که باتقواتر باشد.
ب) سیستمهای فازی «MISO» در قرآن کریم در آیات 25 و 82 سوره بقره آمده است: «کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، آنان اهل بهشت هستند.
ج) سیستمهای فازی «MIMO» در قرآن کریم در آیه 177 سوره بقره آمده است: «کسانی که به خدا، روز قیامت، کتاب و پیامبران ایمان دارند و عمل صالح انجام میدهند و انفاق میکنند و نماز را بهپا میدارند و زکات میدهند و بر عهد خود وفادارند و در امر دین شکیبا هستند، آنها جزء راستگویان و پرهیزکاران هستند.
در آیه 277 سوره بقره آمده است: «کسانی که ایمان دارند و عمل صالح انجام میدهند و نماز بهپا میدارند و زکات میدهند، آنها دارای اجر اخروی هستند و از هرگونه بیم و اندوه به دور میباشند."