چند نکته درباره اشعار کسایی مروزی مقالة

ملخص الجهاز:

پس ازکار ریاحی تنها دو مطلب چشم‌گیر دیگر در این باب منتشر شد،که اندکی پیکرۀ کوچک اشعار باقی‌مانده از کسایی را وسعتبخشید؛نخست دکتر علی اشرف صادقی که 9 بیت منقول بهنام کسایی را از به منبع برکشید و منتشر کرد(صادقی،1386:883-887)2؛دیگر محمّد حسین حکیم که یک قصیدۀ 26 بیتیاز کسایی را در جنگی از اشعار شاعران شیعی،که در نیمۀ سدۀنهم هجری تدوین شده،یافت و به چاپ رساند(حکیم،1387:56-66). هرمان اته به وجود سه قصیده و یک غزل به نام کساییدر این جنگ اشاره کرده(اته،1356:148)،امّا ریاحی تنها دوقصیدۀ موجود در برگ‌های 144 پ و 303 پ را دیده است؛البتهچنان‌که او نیز گفته،هیچ یک از کسایی نیست(ریاحی،1373:130). جالب اینجاستکه چند بیتی که در این برگ به نام کسایی نقل شده،در واقعابیاتی است از قصیدۀ کسایی با مطلع: {Sفهم کن گر مؤمنی فضل امیر المؤمنین#فضل حیدر،شیر یزدان،مرتضی پاک دینS}که ریاحی خود پیش‌تر،آن را در جنگ عبد االلّه برمکی،مورّخ945 ق،یافته بود و برای نخستین بار در سال 1348 ش. (به تصویر صفحه مراجعه شود) در پایان این جستار،ذکر نکته‌ای کوچک دربارۀ یکی دیگراز اشعار کسایی خالی از فایده نخواهد بود؛در کتابخانۀ دکتراصغر مهدوی نسخه‌ای از کتابی عرفانی به شمارۀ 451 موجوداست،که در سدۀ هفتم یا هشتم هجری کتابت شده و خود کتابهم از تألیفات سدۀ هشتم هجری است(دانش‌پژوه،1337:328و 330). میکروفیلمی از آن به شمارۀ 1074 در کتابخانۀ مرکزیدانشگاه تهران موجود است(دانش‌پژوه،1348:156)،در مطاویکتاب،اشعاری به فارسی و عربی و چند بیت فهلوی نقل شده،کهمحمّد تقی دانش‌پژوه سال‌ها پیش مقاله‌ای در باب فهلویات آنمنتشر کرد(دانش‌پژوه،1337:328-333).