ملخص الجهاز:
"هیچجا توجه نشده که اولا آیا تنها راه اعمال این ممنوعیتها و محدودیتها همین است که به عنوان جرم شناخته شوند،یا اینکه ممکن است کاری ممنوع باشد ولی جرم نباشد؟ ثانیا،آیا مجازاتش منحصرا بایستی زندان باشد یا مجازاتهای جایگزین دیگری هم هست که کمهزینهتر و مؤثرتر و مفیدتر باشد؟ ثالثا،آیا مقدار این مجازات با عمل ارتکابی و با مجازاتهایی که برای جرایم سنگینتری تعیین شده،تناسب دارد؟ رابعا،آیا اصلا در توان دستگاه قضایی و سازمان زندانها و یا به مصلحت جامعه هست که اینهمه زندان و زندانی داشته باشد؟19 ما از یکطرف حدود خودمان را اجرا نمیکنیم و میگوییم خشن است و فلان است.
بعضی از مجرمینی را که صدور جرم مدیونیتهای مالی،عنوان بازداشت موقت هم آمده است،اگر مدیون،قدرت پرداخت داشته باشد ولی دین خود را پرداخت نکند، در فقه آمده است«یحبس»که البته این حکم حبس هم میان فقها مورد تأمل است36 البته ما باز معتقدیم که موارد کیفر زندان طبق نظرات فقهی کمتر شود و به سمت مجازاتهای جایگزین برویم،به جز در موارد بسیار محدودی که در قضای اسلامی و سیاستهای کیفری اسلام،زندان دیده شده است که زندان را حتی در آن حد که در دنیای پیشرفته امروز هست،نداشته باشیم.
52 چگونه باید مجرم را اصلاح کرد؟ بحثهایی که در فقه اسلام در مورد اصلاح مجرم از قبیل عفو و توبه آمده بسیار زیاد است،ولی متأسفانه نه در قوانین و نه در بخشنامهها و آییننامهها به آن توجه نشده است،که اگر به این مباحث توجه شود و تدوین شده و به اجرا در بیاید،ما به زندانهای خیلی کمی نیاز خواهیم داشت،آن هم فقط برای تعداد کمی از مجرمان اصلاح ناپذیری که اگر بیرون باشند به سلامت و امنیت جامعه آسیب میرسانند."