خلاصة:
با توجه به اهمیت مناطق آزاد تجاری-صنعتی در اقتصاد کشورهای توسعه یافته و
برخی کشورهای در حال توسعه، بررسی دلایل ناکامی مناطق آزاد تجاری-صنعتی ایران
ضرورری به نظر میرسد.برای این منظور افکند نگاهی به جایگاه مناطق آزاد در
برنامهریزی منطقهای ایران میتواند مفید واقع شود.از این رو، در این مقاله سعی
میشود تا پس از بیان جایگاه مناطق آزاد تجاری-صنعتی در نظام برنامهریزی ایران، با
ذکر شاخصهای مؤثر در رشد و پیشرفت این مناطق و تحلیل اطلاعات موجود در این
زمینه، به بیان پارهای مشکلات و دلایل ناکامی مناطق آزاد در ایران پرداخته شود.
ملخص الجهاز:
"(سازمان برنامه و بودجه 1370:15) به علت شرایط ناشی از جنگ تحمیلی، امتیازات و تسهیلاتی مغایر با اصول قوانینی آزاد تجاری نظیر اجازه ورود کالاهای خاص، برقراری معافیتهای گمرکی، میزان صادرات از مناطق آزاد تجاری گرچه روند رو به رشد داشته است، اما ساختار درآمدی سازمانهای مناطق ازاد تجاری به خوبی نمایانگر وابستگی این سازمانها به ورود کالاهای مسافری از منطقه به سرزمین اصلی است و از همین رو مناطق آزاد کشور به ظاهر از بزرگترین هدفهای خود که پردازش صادرات و جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی است، بازماندهاند.
در این قانون هدف از ایجاد مناطق آزاد تجاری در ایران امور زیر در نظر گرفته شده است: 1-انجام امور زیربنایی 2-عمران، آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی 3-جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی، 4-افزایش درآمد عمومی 5-ایجاد اشتغال سالم و مولد 6-تنظیم بازار کارلا و کار 7-حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقهای 8-تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی در سیاستهای کلی برنامه دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران(1378-1374) 4 ، همچنان تأکید بر توسعه و گسترش مناطق ازاد تجاری کشور به چشم میخورد.
به این منظور در ادامه اقداماتی که باید مورد توجه قرار گیرد مطرح میشود:حذف انحصارها در بازار تولید و توزیع کالاها و خدمات، کاهش مقررات مربوط به صدور مجوزهای سرمایهگذاری و منطقی کردن آنها، ایجاد اطمینان و برقراری شرایط مناسب کار و فعالیت برای سرمایهگذاری بخش خصوصی و دادن تضمینهای لازم مبنی بر مصونیت از تعرض به سرمایه و سود حاصل از فعالیتهای اقتصادی قانونی جلب منابع و سرمایههای خارجی، اعم از سرمایههای ایرانیان درخارج از کشور و سرمایههای افراد حقیقی و حقوقی خارجی."