خلاصة:
افسردگی یکی از شایع ترین بیماریهای روانی است. به منظور درمان و جلوگیری از عود مکرر این بیماری لازم است اطلاعاتی در رابطه با روش های درمان و میزان تاثیری که این درمانها دارند کسب کرد. در این خصوص ،فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر روش های درمان را مشخص می نماید. پژوهش حاضر نیز بر آن است تا با استفاده ی الگوی پژوهشی فراتحلیل ، میزان اثرگذاری درمان های شناختی- رفتاری را بر کاهش نشانه های افسردگی مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور، از مجموع 50 پژوهش42 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. ابزار پژوهش عبارت از چک لیست فراتحلیل بود. یافته های پژوهش نشان داد میزان اندازه ی اثر درمان های روان شناختی بر کاهش نشانه های افسردگی 47/0 بود (01 00/0 ) 0این میزان اندازه ی اثر مطابق جدول کوهن در حد متوسط قرار دارد 0
ملخص الجهاز:
پژوهش حاضر نیز برآن است تا با استفاده الگویپژوهشی فراتحلیل،میزان اثرگذاری درمانهای شناختی-رفتاری را برکاهشنشانههای افسردگی مورد بررسی قرار دهد.
در روش شناختی-رفتاری،بیمار تشویق میشود تا رابطه میان افکارخودآیند منفی و احساس افسردگی خود را به عنوانفرضیههایی که باید به بوته آزمایش گذاشته شوند و ازرفتارهایی که برآیند افکار خودآیند منفی هستند به عنوانمحکی برای ارزیابی اعتبار یا درستی آن افکار بهره گیرد7درمان منطقی-هیجانی-رفتاری الیس،شیوهای جامعدر درمان است که مشکل فرد را از سه دیدگاه شناختی،عاطفی و رفتاری مورد نظر قرار میدهد و سعی میکند کهبا ایجاد شناخت مطلوب در فرد،تأثیرهای مثبت منطقی،عاطفی و رفتاری در او ایجاد کند تا فرد عاطفیبرخورد کند و رفتاری مطلوب داشته باشد8رواندرمانی بینفردی،درمانی با مدت زمان معین(دوازده تا شانزده هفته)است؛در این شیوهتلاش میشود با تمرکز برمشکلات بینفردی فعلی وایجاد تغییر در بافت بینفردی درمانجویان،علائمافسردگی آنها کاهش یابد9در روش شناختدرمانیمبتنی برذهن آگاهی به افراد افسرده آموزش داده میشودکه افکار و احساسات خود را بدون قضاوتمشاهده کنند و آنها را وقایع ذهنی سادهای ببینند کهمیآیند و میروند،به جای آنکه آنها را به عنوان قسمتیاز خودشان یا انعکاسی از واقعیت در نظر بگیرند؛این نوعنگرش به شناختهای مرتبط با افسردگی،مانع تشدیدافکار منفی در الگوی نشخوار فکری میشود10.
تکرار اجرایفنون درمانی یک الگوی خاص روی نمونههایی از یکفرهنگ واحد و انجام پژوهشهای مختلف،این امکان رامیدهد تا با فراتحلیل نتایج،دیدگاهی کلیتر نسبت بهکارایی آن الگو در آن فرهنگ خاص به دست آید؛در اینفراتحلیل نیز سعی شده است تا با یکپارچه کردن نتایجحاصل از اجرای درمانهای شناختی-رفتاری میزانموفقیت این الگوی درمانی،مورد بررسی قرار داده شود.