Abstract:
یکی از سیاستهای دولت در برنامههای توسعه اقتصادی،تعدیل قیمت حاملهای انرژی در قالب برنامهها و بودجههای سالانه بوده است.خصوصا در سالهای اخیر به دلیل افزایش میزان مصرف بنزین و عدم تکافوی منابع مالی در نظر گرفته شده برای واردات بنزین و عرضه آن به قیمت مصوب(یارانهای)،مسئله تعدیل قیمت بنزین(با توجه به کشش قیمتی تقاضا)و یا سهمیهبندی(براساس نوع خودرو)موضوع بحث محافل اقتصادی،خصوصا دولت و مجلس،میباشد.میزان سهمیه پیشنهادی برای محدودیت عرضه بنزین در سال 1385،حدود 39 میلیون لیتر در روز میباشد.در حالی که میزان مصرف پیشبینی شده بنزین،73 میلیون لیتر در روز میباشد.از اینرو سیاست افزایش قیمت بنزین،باید طوری اتخاذ گردد که مصرف به میزان 39 میلیون لیتر در روز(47 درصد)کاهش یابد.از سوی دیگر سیاست سهمیهبندی براساس نوع خودرو میتواند عرضه محدود را بهگونهای توزیع کند که نیازی به تعدیل قیمت بنزین وجود نداشته باشد.در این مقاله پس از بررسی برخی از نتایج تحقیقات انجام شده در خصوص کشش قیمتی تقاضای بنزین،تابع تقاضا با توجه به متغیرهای درآمد،قیمت،عمر ناوگان و تعداد خودروهای بنزینسوز،برآورد شده و سپس با استفاده از ضرایب به دست آمده و سناریوی منطقی برای مقادیر و متغیرهای مستقل، مصرف بنزین برای دوره 1400-1385 برآورد میشود.به منظور برخورداری از نتایج روشهای دیگر پیشبینی،از مدل شبکه عصبی فازی نیز استفاده شده است.نتایج بدست آمده تا حد زیادی با یکدیگر همسویی دارند.رشد متوسط سالانه مصرف بنزین طبق روش اقتصادسنجی 5/9 درصد و طبق روش شبکه عصبی فازی،4/8 درصد برآورد شده است.در بخش دوم مقاله به بررسی میزان تعدیل قیمت بنزین بر اساس مطالعه انجام شده میپردازیم.بخش نهایی این بررسی به مدلسازی میزان سهمیه بهینه بنزین برای اجزاء ناوگان میپردازد و با استفاده از شبکه عصبی فازی، میزان سهمیه برای به حداکثر رسانیدن خدمات ناوگان،بهینهیابی میگردد.
Machine summary:
"افزایش میزان مصرف بنزین و عدم تکافوی منابع مالی در نظر گرفته شده برای
حالی که میزان مصرف پیشبینی شده بنزین،73 میلیون لیتر در روز میباشد.
روشهای دیگر پیشبینی،از مدل شبکه عصبی فازی نیز استفاده شده است.
گرفته شده برای واردات بنزین و عرضه آن به قیمت مصوب(یارانهای)مسئله تعدیل
قیمت بنزین(با توجه به کشش قیمتی تقاضا)و یا سهمیهبندی آن(براساس نوع
در این مقاله دو شیوه کاهش مصرف بنزین مورد بحث قرار میگیرد.
به بررسی افزایش قیمت بنزین به حدی که بتواند مصرف را تا میزان ارز تخصیصی برای
لازم است تکیه بر نتایج تحقیقات برای برآورد کشش قیمتی بنزین بسیار با
طبق معادله برآورد شده(در پیوست 1)کشش قیمتی تقاضا برای بنزین(185/0-)
سناریوی استفاده شده برای پیشبینی میزان مصرف بنزین در جدول 1 آمده است.
نمودار 2:پیشبینی مصرف سالانه بنزین برای دوره 1400-1385 جدول 2.
این معنی که با 1 درصد افزایش در قیمت بنزین،میزان مصرف بنزین در کوتاهمدت بین
لازم به ذکر است که این میزان افزایش قیمت بنزین با فرض ثابت بودن سایر
فرض شود که دولت مایل است مصرف بنزین را به اندازه حجم واردات آن کاهش دهد،
مصرفی بنزین براساس مصرف فعلی هریک از خودروهای نوع:میزان بنزین یارانهای قابل عرضه(لیتر در روز)
افزایش میزان مصرف بنزین و عدم تکافوی منابع مالی در نظر گرفته شده برای واردات
و این در حالی است که میزان مصرف پیشبینی شده بنزین،73 میلیون لیتر در روز
بخش نهایی مقاله به مدلسازی میزان سهمیه بهینه مصرف بنزین برای اجزاء ناوگان حملونقل پرداخت.
میزان سهمیه بهینه مصرف بنزین برای به حداکثر رسانیدن ناوگان خدماتی تعیین گردید."