Abstract:
نوع خطاب ها و حروف به کار رفته در اسلوب منادا در هر زبان بیانگر نوعی از زیباییهای آن زبان هستند و هر کدام برای منظوری خاص برای بیان احساسات گوینده آن به کار گرفته میشوند. به همین دلیل ادیبان و علمای بلاغت که در متون و کتاب های مختلف به بررسی زیباییهای موجود در اسلوب های مختلف بلاغی میپردازند، منادا را به عنوان یکی از این اسلوب ها بررسی زیباشناسی میکنند. سهم قابل توجهی از نهج البلاغه به نامه های سیاسی و خطبه های سیاسی حضرت علی(ع ) اختصاص یافته است و از مهم ترین تکیه گاه های کلامی این فرازهای سیاسی، ساختار ندا و مسائل پیرامونی آن است . این که حضرت علی(ع ) نامه ای سیاسی نگاشته و خطبه ای سیاسی عنوان کرده است و در آن نامه یا خطبه مخاطب یا مخاطبین و منظورین خود را به شیوه های خاص با توجه به فضا و مقام و منزلت آن ها، مورد ندا قرار داده اند، موضوعی است که قابلیت تحلیل بلاغی و زیباشناسی دارد. هدف از این بحث تحلیل زیباشناسانه نوع منادا و حروف آن در این خطبه ها و نامه ها میباشد. تحلیل درست این ساختارهای ندایی علاوه بر تبیین زیباشناسانه کلام حضرت شمولیت و دایره این مصادیق را نیز تبیین و تمدید مینماید. بررسی انجام شده پیرامون حروف منادا پس از تحلیل زیباشناسی اصوات و حروف منادا و بررسی آن ها در نمونه های نهج البلاغه نشان از کاربرد صحیح اسالیب منادا براساس کاربردهای زیباشناسانه آن ها دارد.
Machine summary:
"نزدیک را به مانند دور پنداشتن گاهی موارد مشاهده میشود که منادای نزدیک را به منزله منادای دور پنداشته شده است و به همین خاطر از حروف ندای دور برای نزدیک استفاده کرده اند و این کاربرد به خاطر لطافت های بلاغی است که به کار میبرند و از جمله آن ها عبارتند از: الف - بالا بودن جایگاه مخاطب : جایگاه مخاطب و درجه اش در نزد گوینده بسیار بالاست و از لحاظ مکانی و زمانی و روحی یا نزدیکی اجتماعی نزدیک اوست به همین خاطر متکلم به خاطر بزرگداشت درجه و مقام او با حروف ندای دور مورد خطاب قرار میدهد.
در مثال های عنوان شده مشخص میشود که حضرت به چه میزان از افراد دو رو و منافق به تنگ آمده است که حتی از بیان کردن اسم آن ها نیز اجتناب میکند و به هنگام خطاب آن ها با این که نزدیک هستند از حروف منادای دور استفاده میکند.
اهداف امام علی (ع ) از کاربرد منادا در خطبه ها و نامه های سیاسی: زمانی که منادا برای توجیه مخاطب و آگاهی برای گوش دادن و شنیدن آن چه متکلم میخواهد باشد این همان اصل استفاده از منادا است ، اما گاهی اوقات منادا از اهداف اصلیش خارج میشود و برای معانی دیگر به کار میرود.
در مثال هایی که مورد بررسی قرار گرفتند حضرت علی(ع ) به هنگام خطاب قرار دادن مخاطبان خود حرف منادای (یا) و (أی) بیشترین استفاده را کرده است و از دلیل آن میتوان به عنوان مثال به هنگام استعانت از خداوند و یا خطاب پیامبر نام برد که به سبب احترام و بالا بودن جایگاه از حروف منادای یا استفاده میکند و نزدیک را به خاطـر این احتـرام دور میپندارد."