Abstract:
بررسی کارکردهای ایمان دینی در عرصههای مختلف زندگی از جمله مباحث بنیادی است که توجه فیلسوفان، متکلمان، روانشناسان و جامعهشناسان را به خود معطوف ساختهاست. قرآن کریم نیز ایمان را یکی از معیارهای سه گانه انسانیت در کنار عمل صالح و علم یا آگاهی دانسته است. هدف این مقاله بررسی کارکردهای روانشناختی ایمان در زندگی انسان، بر اساس منابع اصیل اسلامی است.سوال تحقیق این است که کارکردهای روانشناختی ایمان در زندگی در قرآن و روایات با تاکید بر آثار استاد مطهری چیست؟ بعد از بررسی اجمالی ماهیت ایمان، کارکردهای آن در حیطه روان شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این بررسی نشان داد که ایمان مایه حیات حقیقی انسان و جاودانگی او می شود. ودر صورتی که درونی شده باشد برکات فراوانی در حیطهای شناختی، روانشناختی، و رفتاری بر جای می گزارد و می تواند حسن دنیا و حسن آخرت و سلامت جسم و جان را در دو سرا رقم بزند.مهم ترین کارکردهای ایمان در بعد روانشناختی عبارتند از: خوشبینی، وحدت شخصیتی، روشن دلی، روشنبینی، امیدواری، آرامش روحی، آزادی معنوی، بهرهمندی از لذتهای متعالی، گریز از خودبیگانگی، محبوبیت، ایجاد حیات حقیقی و نجات و رستگاری. بنا براین انسان با اراستن خود به ایمان دینی می توانند به این نتایج بی نظیر در راستای دستیابی به یک حیات حقیقی و برخوردار از سعادت دنیا و آخرت دست یابند
Machine summary:
"ایمان دینی، کارکردها، مطهری، قرآن و حدیث، روانشناختیمقدمه واژههای کلیدی: ایمان به عنوانی یکی اضلاع اضلاع مثلث معیار انسانیت در قرآن، در کنار علم و عمل صالح، مایه حیات حقیقی انسان و جاودانگی او میشود و در صورتی که درونی شده، و از سر صدق باشد آثار و برکات فراوانی در حیطههای شناختی، روانشناختی، و رفتاری بر جای میگزارد و میتواند حسن دنیا و حسن آخرت و سلامت جسم و جان را در دو سرا رقم بزند.
انسان در زندگی خویش مانند همان دانشجویی است که تلاش در راه کسب موفقیت را همراه با صداقت، امانتداری، و عدالتخواهی انجام میدهد اما نگران آن است که آیا این تلاش صادقانه او در زندگی در عرصههای مختلف فردی و اجتماعی، فایده و نتیجهای را در بر خواهد داشت یا هیچکس قدر و منزلت او را نخواهد شناخت؟ ایمان و باور به خداوند و این که تمامی اندیشه و عمل آدمیان براساس قانون الهی، حتما نصرت و توفیق الهی در دنیا و عکسالعمل اخروی را نیز به دنبال خواهد داشت، اضطراب و نگرانی از نتیجه تلاشها را از ساحت ذهن و جان هر مؤمنی، میزداید و آرامش را جایگزین یأس و نومیدی و اضطراب خواهد نمود (مطهری، 1392: 42-43).
این معشوقههای دنیوی است که اینگونه آدمی را اسیر خود نموده، به دنبال خود میکشند اما اگر او بتواند در پرتو ایمان، معشوق حقیقی را یافته، بادهی ناب عشق را سربکشد، چه لذتی را در پیخواهد داشت: بـــاده درد آلـودتــان مجنــون کنـد نـاب اگـر بــاشـد نـدانـم چـون کنـد (همان) در تفکر دینی، زندگی تنها با مهرورزی به خداوند است که معنا پیدا میکند زیرا عشق به او یعنی عشق به همه خوبیها، ارزشها و کمالات."