Abstract:
زنان در طول تاریخ همواره مورد ظلم و تعدی قرار گرفته و حقوق انسانیشان پایمال شده است. با ظهور اسلام جلوهای زیبا به شخصیت زن بخشیده شد. سبکهای رفتاری پیامبر اسلام(ص) با زنان، به عنوان الگویی جاویدان براساس شناخت موقعیت ویژه جنسیتی آنان، مقام اجتماعی و نیز تابع مصالح عامه و در پارهای موارد مشمول حکم حکومتی بوده است. آنچه به عنوان معیار اساسی رفتار با زنان در این نوشتار میتوان ارائه داد، حفظ حرمت ویژه زنان و توجه به نقش اساسی و اصلی آنان است. در یک تقسیمبندی، سبکهای رفتاری زیر بررسی شد: الف) سبک رفتار با دختران جوان؛ ب) سبک رفتار با همسران؛ ج) سبک رفتار با زنان اسیر؛ د) سبک رفتار با زنان خطاکار و مجرم؛ ه) سبک رفتار با زنان مصیبتدیده. در سیره پیامبر(ص) توجه به نقش مادری و همسری زنان را به عنوان وظیفه و نقش اصلی آنان، بیش از دیگر نقشها مورد توجه قرار گرفته و نقشهای اجتماعی و حضور پررنگ در صحنههای نبرد و سیاست نیز نادیده گرفته نشده است.
Machine summary:
"(بغدادی، بیتا: 107؛ واقدی، 1405، 2: 738) پس از ورود آنها به مدینه، برای حضانت و سرپرستی عماره، بین علی(ع) و جعفر طیار- که شوهرخاله عماره بود - و زید بن حارثه که با حمزه سیدالشهدا عقد اخوت خوانده بود، اختلافی پیش آمد؛ پیامبر(ص) این اختلاف را بسیار حکیمانه و عادلانه حل کرد و فرمود: اما تو ای زید!
معمولا پیامبر(ص) با زنان اسیری که پیش از اسارت، از مقام و موقعیت اجتماعی ویژهای برخوردار بودند، رفتاری کریمانه داشت و سهم آنها را جزو غنیمت افراد عادی قرار نمیداد، تا شأن آنها پس از اسارت نیز حفظ شود؛ (مفید، 1372، 1: 118/ طبرسی، 1417، 1: 197) از جمله این زنان: الف) صفیه دختر حیی ابن اخطب: رفتار ملاطفتآمیز با این زنان آسیبدیده و مراعات وضعیت روحی آنان است؛ چنانکه بلال را ملامت میکند که صفیه و دخترعمویش را از کنار پیکر کشتگان آنها عبور داده است.
ه) سبک رفتار با زنان مصیبتدیده رفتار پیامبر در طول مدت حضور آن حضرت در مدینه با زنان مصیبتدیده، مانند همسران و خواهران شهدا، زنان بیوهای که همسرانشان از دنیا رفته بودند و زنانی که بهدلیل آزار و اذیت قوم خود، به مدینه هجرت میکردند، قابل تحلیل و بررسی است؛ از جمله این زنان به این موارد میتوان اشاره کرد: الف) اسماء بنت عمیس، همسر جعفر طیار: وی پس از شهادت همسرش در نبرد موته، به مصیبت سنگینی دچار شد."