Abstract:
یکی از مناطقی که مغولان در حملات خود، دستیابی و تسلط بر آن را مورد توجه قرار دادند، قفقاز جنوبی بود. در این زمان بیشتر نواحی این منطقه به وسیله لردهایی اداره می شد که تابع پادشاهی باگراتیدی گرجستان بودند. یکی از معروف ترین خاندان های لرد، خاندان مخارگرسلی بود. این خاندان بر قسمت وسیعی از ارمنستان حکومت داشت و از قدرت و نفوذ گسترده ای در منطقه برخوردار بود. تلاش مغولان برای دست یابی بر ارمنستان، آنان را با این خاندان نیز روبرو ساخت و نحوه تعامل آنان با یکدیگر تاثیری جدی بر روند تسلط مغولان بر ارمنستان داشت. علاوه بر این با تسلط امرای مغول بر قفقاز جنوبی و سپس با تاسیس حکومت ایلخانان در ایران، این خاندان نقش مهمی در تحولات سیاسی منطقه به نفع و یا ضرر حاکمیت مغولان ایفا کرد. در مقابل نوع سیاست فاتحان مغول و ایلخانان و نوع مناسبات آنان با لردهای مخارگرسلی تاثیری مستقیم بر میزان قدرت آنها و فراز و فرودشان در زمان های مختلف داشت. بر این اساس مقاله حاضر به دنبال تبیین و تحلیل تحولات مربوط به این خاندان در پیوند با مغولان است و می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که این گونه خاندان ها چه جایگاهی در تحولات منطقه ای در قفقاز جنوبی در عصر حملات مغول و حکومت ایلخانی داشتند؟ یافته ها نشان می دهد که به ویژه ایلخانان از طریق چنین خاندان هایی از قدرت یابی بیش از حد پادشاهی باگراتیدی جلوگیری کرده و از این حاکمان تابع برای پیشبرد اهداف سیاسی و نظامی خود در منطقه بهره می بردند.
Machine summary:
خاندان مخارگرسلی، پادشاهی باگراتید، مغولان ، ایلخانان ، ارمنستان ، روابط سیاسی The Role Of Aristocratic Families In Mongol - Ilkhanid Armenia (Case Study: Mexargrceli Lords) Javad Abbasi3 Maryam Mohammadi4 Abstract At thetime ofMongolinvasions South CaucasiaWas undertheruleoflordswhowere dependant to Bagratid kingdom from Georgia.
447; Robert Gregory Bedrosian, "Armenia during the Seljuk and Mongol Periods," The Armenian People from Ancient to Modern Times, Vol. 1, ed: Richard G.
غریغوریوس ابوالفرج اهرون ابن العبری ، تاریخ مختصرالدول ، ترجمۀ محمدعلی تاج پور و حشمت الله ریاضی (تهران ، اطلاعات ، ١٣٦٤ش )، ص ٣٠٠؛ سیراپی درنرسیسان ، ارمنیان ، ترجمه مسعود رجب نیا (تهران ، مرکز اسناد فرهنگی آسیا، ١٣٥٧ / ٢٥٣٧)، ص ٣٥ ـ ٣٤؛ Mxit'ar Gosh.
عزالدین علی ابن اثیر، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران ، ترجمه ابوالقاسم حالت (تهران ، موسسه مطبوعاتی علمی ، ١٣٥٥ / ٢٥٣٥)، ج ٢٦، ص ١٦٢ـ ١٦٠؛ رشیدالدین فضل الله همدانی ، جامع التواریخ ، تصحیح محمد روشن و مصطفی موسوی (تهران ، انتشارات البرز، ١٣٧٣)، ج ١، ص ٥٣٤ و ٥٣٣؛ Kirakos, p.
L, Hay zhoghovrdi patmut’iwn (History of the Armenian People), (Erevan: անանոն, 1976), Vol. 3, p.
Henry, History of the Mongols from the 9 th to 19 th, New York, Burt franklin, no date, Vol. 3, p.
606 – 610; Bedrosian, "Armenia during the Seljuk and Mongol Periods",This article was published as Chapter 10 in The Armenian People from Ancient to Modern Times Vol1, ed: Richard G.
William Edward David Allen, A History of the Georgian People from the beginning down to Russian conquest in the nineteen century, (London: Barnes & noble, 1932) Vol. 1, p.