Abstract:
در دوره های اخیر، فتوایی به شیخ مفید نسبت داده شده و مشهور گشته است. این فتوا در قالب داستان بوده و در پی آن است تا ارتباطی را بین امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف مفید ثابت کند. تاریخ نگارش کهن ترین منبعی که به نقل این داستان پرداخته است، به 150 سال نمی رسد. با اندکی تامل در این داستان و پی آمدهای آن می توان به باطل بودن اصل داستان و نسبت آن به شیخ مفید پی برد و یا دست کم در صحت آن تردید جدی داشت. این نوشته در صدد نقد و واکاوی فتوا و داستان مذکور است تا از انتشار بیشتر آن و چیزهایی شبیه آن جلوگیری کند.
In recent decades، there has been a fatwa known and attributed to Shaykh Mufid which is in the form of a story and tries to prove there is a relation between Imam of the time، Imam Mahdi (ajtf) and Shaykh Mufid. The oldest text narrating this story is less than 150 years old. After a little bit of pondering over the story and its consequence، you will find out that it’s not true and can’t be attributed to Shaykh Mufid or at least the authenticity of it is open to serious doubt. This paper is to critique and study the aforementioned fatwa in order to block more publication of the story.
Machine summary:
"سؤالها را در محورهای ذیل میتوان طرح کرد: منابع و یا مصادر داستان، از چه میزان اعتباری برخوردارند؟ آیا این جریان در دیگر آثار همسو و معتبر نیز منعکس شده است؟ خاستگاه فتوای اولیۀ شیخ مفید چه بوده است و آیا عالمان پیشین در این زمینه فتوا ندادهاند؟ در روایات اهلبیت( دربارۀ چنین امر ممکنی، چه سخنی به میان آمده است؟ پاسخ به این سؤالات میتواند اعتبار داستان پیشگفته را دربارۀ توقیع مورد بحث، بیشتر آشکار کند.
تعارض فتوا با روایات و فتاوای مشهور در جوامع حدیثی شیعه که تاریخ تدوین آنها به پیش از شیخ مفید میرسد، روایاتی نقل شده که در آنها دربارۀ همین مسئله، یعنی زن بارداری که از دنیا رفته و فرزندش در شکم وی زنده مانده، سؤال شده است؛ برای نمونه، در کتاب الکافی دو باب با عناوین «باب المرأة تموت و فی بطنها ولد یتحرک» و «باب المرأة تموت و فی بطنها صبی یتحرک» آمده و در آنها احادیثی دربارۀ این مسئله گزارش شده است.
اگر فرض شود روستای محل زندگی وی نزدیک بغداد بوده و از روستا تا بغداد را سریع و سواره رفته باشد و شیخ مفید را به سهولت پیدا کرده، سؤال خود را از وی پرسیده و پاسخ را دریافت کرده و به همان سرعت بازگشته باشد، حداقل زمانی که میتوان تصور کرد، بسیار بیشتر از آن مقدار زمانی است که بچهای بتواند در شکم مادر مردهای زنده بماند، چراکه جنین اکسیژن و غذای لازم خود را از طریق جفت و با جریان خون مادر دریافت میکند و با قطع شدن این جریان و ایست قلب مادر، جنین نمیتواند بیش از چند دقیقه زنده بماند."