Abstract:
با شکل گیری بیداری اسلامی در منطقه و سقوط دولت های غرب مدار در تونس و مصر، تلاش هایی از سوی محور غربی ـ عربی انجام گرفت تا دامنه این تحولات به سوریه نیز کشیده شود. وجود برخی نارضایتیها در سوریه زمینه مداخله را فراهم کرد، اما نقش کشورهای خـارجی در تحـولات سـوریه بسیار بیشتر از نارضایتیهای داخلی بود. در این میان ، شورای امنیت سازمان ملل متحـد در تـلاش است با بهره مندی از سازوکارهای متداول در حقوق بین الملل بحران سوریه را حل و فصل کنـد. امـا قدرت های خارجی مداخله گر در امور سوریه بدون اعتنا به شورای امنیت و در تضاد با مقررات منشور ملل متحد و اصول حقوق بین الملل به سازماندهی، آموزش و تسلیح گروه های مخالف دولـت سـوریه پرداخته اند. این اقدامات موجب برافروختن آتش جنگ داخلی در سوریه شده اسـت . کوتـاهیهـا و اشتباه های دولت سوریه توجیه کننده تجاوز خارجی به سوریه نیست و به قدرت های بیگانه این حـق را نمیدهد که خارج از شورای امنیت و در تضاد با منشور ملل متحد، بـه وسـیله گـروه هـای مسـلح وابسته به سوریه یورش ببرند. با توجه به چنین واقعیت هایی، در این نوشتار مشـروعیت مـداخلات خارجی در سوریه براساس اصول حقوق بین الملل بررسی میشود.
Machine summary:
"این اعلامیه ممنوعیت مداخله در امور داخلی دولتها را از دریچه حفظ صلح بررسی و به صراحت در بند چهارم بیان کرده که چنین مداخلهای مغایر منشور ملل متحد است و صلح و امنیت بینالمللی را به خطر میاندازد.
بر این اساس تهدید به زور یا استعمال آن به منظور مداخلات بشردوستانه نباید با تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی یک کشور یا با اهداف منشور ملل متحد در تضاد باشد و باید صرفا در جهت پیشبرد و تشویق احترام به حقوق بشر صورت گیرد.
شورای امنیت و بدون رعایت مفاد منشور ملل متحد، از زور در چارچوب مداخله بشردوستانه استفاده گردد، در این صورت جهان به پرتگاه بینظمی و هرج و مرج سوق داده خواهد شد، زیرا هر دولتی که زورمندتر و قویتر است، خواهد توانست زیر عنوان حقوق بشر و در راستای تأمین منافع خود به زور علیه دولت ضعیفتر دست بزند و حتی استقلال و تمامیت ارضی آن دولت را تهدید کند.
تردیدی نیست که استفاده از زور در چارچوب مداخله بشردوستانه در خارج از شورای امنیت نه تنها در راستای پیشبرد حقوق بشر و احترام به آن نیست، بلکه خود عاملی برای نقض استقلال کشورها و تهدیدی جدی علیه صلح و امنیت بینالمللی است.
با توجه به همگی این موارد باید گفت شورای امنیت سازمان ملل متحد بحران سوریه را به عنوان نقض جدی و نظاممند حقوق بشر و حقوق بشردوستانه مورد توجه قرار داده و تلاش کرده است با استفاده از سازوکار مداخلات بشردوستانه این بحران را حل و فصل کند."