Abstract:
نماز گونهای نیایش و عملیـ عبادی برای برقراری ارتباط مستقیم و صعودی میان انسان با خداوند است که میان همۀ ادیان الهی مشترک است. مسلمانان و زرتشتیان به انجام این عمل عبادی ملزم هستند. این پژوهش با تتبع در متون مکتوب اسلام و زرتشت و به روش کتابخانهای، به بررسی تطبیقی جایگاه نماز در این دو شریعت آسمانی پرداخت. همچنین، اشتراکات و تمایزات آن در این دو شریعت بررسی شد. در این پژوهش، روشن شد که نماز در اسلام و زرتشت از اهمیت بسیاری برخوردار است. این پژوهش بهدست داد که از نظر اثربخشی در برقراری ارتباط با معبود، طهارتبخشی به روح و باطن، جلوهگاه شکرگزاری و سپاس در برابر نعمتهای خداوند، نوبتهای پنجگانه و سن وجوب نماز، میان اسلام و زرتشت قرابت و نزدیکی وجود دارد. این بررسی روشن کرد که نماز، در آیین زرتشت، همعرض اعمال عبادی دیگر است، اما در اسلام، محور و رکن اساسی دینداری است. از این رو، در اسلام هیچ جایگزینی ندارد، منقطع نمیشود و از تکثرگونهای برخوردار است و قبولی یا ناقبولی دیگر عبادتها به پذیرش یا پذیرفته نشدن آن بستگی دارد که چنین رویکردی به نماز در آیین زرتشت یافت نشد.
Machine summary:
بررسی تطبیقی نماز در دین اسلام و آیین زرتشت سعید ششگل نژاد دانشجوی دکتری الهیات ـ علوم قرآن و حدیث ،دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران عبدالمجید طالب تاش دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (تاریخ دریافت : ١٣٩٤/٠٨/١٤؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٥/٠٦/٢٩) چکیده نماز گونه ای نیایش و عملیـ عبادی برای برقراری ارتباط مستقیم و صعودی میان انسان با خداوند است که میان همۀ ادیان الهی مشترک است .
از این رو، این پرسش مطرح است که در سـرزمین ایـران که بیشتر جمعیت آن مسلمان هستند و هم چنان اقلیتی از مردم بر آیین پیشـین خـود، یعنـی زرتشت باقی مانده اند، چگونه ارتباط معناداری میان رفتارهای عبادی ـ تکلیفی پیروان این دو آیین و از جمله عمل عبادی نمـاز وجـود دارد؟ از آنجـا کـه خاسـتگاه و تـداوم آیـین زرتشت ، کشور ایران است و هنوز هـم در گوشـه و کنـار ایـن کشـور، پیروانـی دارد و از سویی، اوستا به عنوان کتاب این آیین ، مسئلۀ نماز و ارتباط انسان بـا خـدا را مـورد اهتمـام قرار داده است ، بازخوانی جایگاه نماز در اسلام و زردشت و نیز بررسی مقایسه ای ایـن دو مکتب توحیدی پیرامون ماهیت نماز، میتواند بستر مناسبی برای معرفـت افزایـی در زمینـۀ کارکرد نماز در چنین جامعه ای را فراهم آورد که پیـروان هـر دو مکتـب در آن زنـدگی می کنند.