Abstract:
در قرن نوزدهم دولتمردان و انديشمندان ايراني و عثماني براي پيشرفت و ترقي، راهكار هايي به حكومت هاي كشور خويش ارائه دادند و خود نيز براي اجراي اصلاحات در جامعه تلاش كردند. هر چند راهكار هاي آنها در برخي از جنبه ها عملي شد، ولي برنامه اصلاحات آن گونه كه انتظار داشتند پيش نرفت. به همين خاطر، فواد پاشا و عالي پاشا، از اصلاح گران عثماني در اواخر عمر، اصلاحات پيشنهادي خود را به صورت وصيت نامه سياسي به سلطان عثماني ارائه دادند. وصيت نامه هاي آن دو، از همين زمان با تاريخ ايران نيز ارتباط پيدا كرد؛ از يك طرف نقش ملكم در نگارش آن وصايا مطرح شد و از طرف ديگر ميرزا يوسف خان مستشارالدوله، بعدها وصيت نامه اي نوشت كه مشابه وصيت نامه فواد پاشا بود. بررسي تطبيقي متن وصايا، احتمال دخالت ملكم، و تاثيرپذيري مستشارالدوله از فواد پاشا مساله اي است كه در تحقيق حاضر با روش تحليلي متكي بر پژوهش تاريخي، مورد بررسي قرار گرفته است.
Machine summary:
وصیت نامه های آن دو، از همین زمان با تاریخ ایران نیز ارتباط پیدا کرد؛ از یک طرف نقش ملکم در نگارش آن وصایا مطرح شــد و از طرف دیگر میرزا یوسف خان مستشارالدوله ، بعدها وصیت نامه ای نوشت که مشابه وصیت نامۀ فؤاد پاشا بود.
وصیت نامه های سیاسی، فؤاد پاشا، عالی پاشا، میرزا ملکم خان ، مستشارالدوله ، اصلاحات A Comparative Study of Reform Testaments of Iranian and Ottoman Intellectuals: Fuad Pasha and Mostashar Al-Dowleh Gholamali Pashazadeh2 Abstract In the 19th century, Iranian and Ottoman statesmen and intellectuals presented their governments with certain proposals for progress.
از جمله می توان به بحث های مطرح شده در پژوهش های زیر اشاره کرد: فریدون آدمیت ، اندیشه ترقی و حکومت قانون ، عصر سپهسالار (تهران : خوارزمی ، ١٣٥١)؛ حامد الگار، میرزا ملکم خان ، ترجمه جهانگیر عظیما و مجید تفرشی (تهران : شرکت سهامی انتشار با همکاری انتشارات مدرس ، ١٣٦٩)؛ محمد غالب ، «تاریخدن بر صحیفه ،» تاریخ عثمانی انجمنی مجموعه سی، جزء ٢ (١حزیران ١٣٢٦)؛ رئیس نیا، رحیم .
٥. توفیق ، ص ١٨٤؛ سالنامه نظارت خارجیه (بی جا: بی نا، بی تا)، ص ١٠٢؛ رفعت ، ص ٦٨؛ Islam Ansiklopedisi, cilt 13 (Istanbul: Turkiye Diyanet vakf, 2005), Fuad Paşa.
شاو، ص ١١٩؛ aAli Pas ,(٢٠٠٥ ,Istanbul: Turkiye Diyanet vakf) ٢ Islam Ansiklopeisdi, cilt بــه لحــاظ اخلاقی برای جعل وصیت نامه ، فرد مســتعدی بود و می توان تصــور کرد او بعد از آن که نتوانسته است با جعل وصیت نامه به نام فؤاد پاشا توجه عالی پاشا را جلب کند بعد از مرگ او خواسته است دشمنی عالی پاشا با خود را تلافی نماید.