Abstract:
رويت از واژه ها و اصطلاحاتي است كه حتي پيش از اسلام در اديان مسيحيت و يهوديت مطرح بوده است و در قرون اوليه اسلام مورد بحث و بررسي قرار گرفته است و در سده دوم و سوم هجري قمري به اوج خود رسيده و بحث درباره آن ادامه يافته است. همين امر سبب تشكيل فرقه ها و گروه هاي مختلفي گرديده است. اين مسئله بيشتر در حوزه هاي ادبي، كلامي و عرفاني تحليل و نقد شده است.
در اين گفتار مي كوشيم تا پس از معني رويت به بررسي اين مسئله از نظر قرآن كريم و احاديث و آرا و گروه هاي مختلف اسلامي از شيعه و سني بپردازيم.
ضمناً آثار و احوال كوتاه جمعي از مشايخ و عرفا و نظرات عده اي از متكلمين (اشاعره، معتزله، شيعه) و نيز برخي از بزرگان تصوف و عرفان و خط مشي آن ها نيز ذكر گرديده است.
Machine summary:
"com@e-mail:khatami٣٠٧ دریافت مقاله :١٣٩٤/٨/٢٦؛ پذیرش مقاله : ١٣٩٤/١٠/٦ مقدمه : اصل توحید در ادیان ابراهیمی به عنوان یکی از اصول اساسی و بنای استوار دین محسوب میگردد که حتی پیش از اسلام در مسیحیت و یهودیت مطرح بوده است و در اسلام نیز در قرون اولیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در سدة دوم و سوم قمری به اوج خود رسیده و بحث دربارة رؤیت استمرار یافته است .
یکی از اصول اعتقادی معتزله نفی رؤیت خداوند است و آن ها این را به عنوان مخالفت با دیدگاه مجسمه و مشبهه و نیز به عنوان تنزیه ساحت قدس الهی مطرح کردند؛ روشی که این متکلمان در اثبات عقاید خود اتخاذ کرده بودند روش عقلی بود و این گروه به عقلیون معروف شده اند.
قاضی عبدالجبار ذیل آیۀ فوق بحث مبسوطی را مطرح می کند که خلاصۀ آن چنین است : ثابت شده است چون دیده با ادراک همراه شود جز رؤیت معنایی نخواهد داشت و ازطرف دیگر خداوند ادراک با دیده را از خود نفی کرده است یا در این نفی ستایش و حمدی می یابیم که به ذات او برمی گردد و اثبات این قضیه یعنی رؤیت خداوند نقض خواهد بود و نقص و کاستی به هیچ وجه بر خداوند روا نیست ."