Abstract:
جمهوری آتربایجان همسایه شمال غربی جمهوری اسلامی ایران که حکومتی بر مبنای جمهوری و مردمی
شیعی اما با نامی جعلی دارد در حالی به حیات سیاسی خود ادامه می دهد که از زمان تولد از خاکستر فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 دوران پرفراز و نشیبی را در صحنه بین المللی گذرانده است. جمهوری آذربایجان در بدترین وضعیت سیاسی و اقتصادی در آغاز دوره استقلال در نیمه نخست دهه 1990 متحد و یاوری نزدیکتر از ایران برای خود تصور نمی کرد. از این رو از روابط بسیار نزدیک با این کشور بهره میبرد. اما از نیمه دوم دهه 90 که موفق شد پای کشورها و شرکای غربی را در کنسرسیوم نفتی باز کند در مدار دوری از روسیه و ایران و نزدیکی به غرب قرار گرفت و فضای سیاسی جدیدی در مناسبات بین المللی ایجاد کرد. اکنون جمهوری آذربایجان با اتکا به درآمدهای حاص، از صادرات نفت خام که با شرکت های غربی سرمایه گذار در این عرصه سهیم است در حال تبدی، شدن به کشوری تاثیرگذار در منطقه است. البته این کشور از لحاظ ساختارهای قدرت فقط به علت تمرکز قدرت در دست رییس دولت و با اتکا به نیروهای نظامی و امنیتی و چشم پوشی کشورهای غربی مدعی دموکراسی در قبال سرکوب نیروهای ملی به حیات خود ادامه می دهد.
Machine summary:
"من بباکویم کنون، باکو نگو یک خلدزار خاصه ساحل، هست الحق لعبتستان تتار تحفه و طـرفه، تمامی سرو آزاد، اردبیـل از تو نامردم، نمایم بـاز اگر یـاد اردبیـل 24 حکومت آذربایجان از دوره حیدر علییف تاکنون سعی داشته است به افکار عمومی القا کند که کشوری قدرتمند، بانفوذ و تأثیرگذار در جهان دارند و از قدرت و نفوذی گسترده برخوردارند و کاستیهای موجود توسط همسایگان به ویژه ایران، ارمنستان و روسیه بر آنها تحمیل میشود.
3. اشغال 20 درصد از اراضی جمهوری آذربایجان توسط ارامنه و عدم امکان بازپسگیری آن از راههای دیپلماتیک و ناتوانی نظامی در غلبه بر ارامنه و به تبع آن، سرخوردگی ملت و مخالفت با دولت علییف و شیوة حکومتی او به تقویت موضع ایران در فضای سیاسی این کشور منتهی میشود.
عوامل مؤثر در احساس عدم امنیت مقامات جمهوری آذربایجان در قبال ایران آنچه سبب ترس آذربایجان از همسایه جنوبی قدرتمند خود (ایران) میشود و این کشور را وادار میسازد با تکیه بر قدرتهای فرامنطقهای امنیت خود را تأمین کند، به طور خلاصه به عوامل زیر برمیگردد: ـ وقوع انقلاب اسلامی در ایران و گسترش اندیشههای اسلامی شیعی در آذربایجان شیعه از مشکلات بزرگ حکومت این کشور است.
گفتنی است به علت انجام ندادن اقدامات «مقابله به مثل» جمهوری اسلامی ایران در برابر فعالیتهای باکو در حمایت از تجزیهطلبان، که به عنوان یک اصل دیپلماتیک بینالمللی در سیاست جهان شناخته میشود، جمهوری آذربایجان به پایگاهی برای تجزیهطلبان و دشمنان مردم ایران تبدیل شده است و این کشور از کانالهای گوناگون، اقدام به کمکرسانی و تقویت آنها میکند."