Abstract:
فرهنگ سازمانی و مطالعه آن در سازمان های امروزی، یکی از مهم ترین و پیچیده ترین مباحث مطالعات مدیریتی محسوب می شود. عمده مطالعات در این حوزه، توسط اندیشمندان منتسب به مکتب نمادین تفسیری ارائه گردیده است. نتایج گسترده و کاربردی این یافته ها در سازمان و دانش مدیریت قابل کتمان نیست. در این میان، توجه به «نماد»، به عنوان جزئی از فرهنگ، و تاثیراتی که به کارگیری آن بر رفتار کارکنان دارد، مبحثی جدید در حوزه مطالعات رفتار سازمانی به شمار می رود. مبانی نظری و مفروضات حاکم بر «مکتب نمادین تفسیری»، که مبتنی بر شناخت گرایی ذهنی است، یا ترس از دچار شدن به نمادگرایی، و یا برخورد برخی مسلمان نماها در مواجهه با نمادها، که التزام به نماد را شرک معرفی می کنند، موانعی در توجه به جایگاه نماد در مطالعات مدیریت اسلامی به شمار می روند. تلاش این تحقیق بر آن است که با بررسی تحلیلی - توصیفی نگاه برخی عالمان اسلامی نسبت به نماد، جایگاه نماد را در مطالعات مدیریت اسلامی تبیین نماید. یافته های حاصل از بررسی کلام بزرگانی همچون علامه طباطبائی و شهید مطهری، نگاه ویژه عالمان دینی به نماد را می رساند، که البته این اهتمام به نماد، متکی بر مبانی معرفت شناختی و مفروضات اسلامی است. روش گردآوری اطلاعات «کتابخانه ای» بوده است.
Machine summary:
"آموزه های گسـترده ، عمیـق و / دقیق در باب نمادهای رفتاری ، کلامی و فیزیکی که در آثار علمای بزرگ اسلامی ، بـه ویژه در کتاب هـای علمای اخلاق مصادیق زیادی دارد، از نکاتی است که باید به تفصیل بررسی شود؛ آثاری همچون : جـامع السعادات ، اثر ملامحمد مهدی نراقی؛ معراج السعادة اثر ملااحمد نراقی؛ المقامات العلیه (خلاصـۀ معـراج السعاده ) اثر شیخ عباس قمی ؛ قلب سلیم ، و گناهان کبیره اثـر شـهید سیدعبدالحسـین دسـتغیب ؛ مراحـل اخلاق در قرآن و مفاتیح الحیاة اثر عبدالله جوادی آملی ؛ به سوی خود سازی، اثر علامه محمدتقی مصـباح یزدی ؛ اخلاق و راه سعادت ، اثر بانو مجتهده امین ؛ گناه شناسی، اثر محسـن قرائتـی ؛ محجـۀ البیضـاء فـی تهذیب الاحیاء، اثر ملامحسن فیض کاشانی ؛ و در رأس همه به صـحیفه سـجادیه و رسـالۀ حقـوق امـام سجاد و شروحی که بر این کتاب های ارزشمند نوشته شده اشـاره نمـود.
درسـت اسـت کـه مثل های قرآن ، عام بوده و به اعتقاد مرحوم علامه برای عموم مردم است ، لیکن اشراف بر حقیقت معـانی و لب مقاصد آنها، ویژة اهل دانش ، از بین کسانی است که حقایق امور را تعقل می کننـد و بـر قشـرها و ظواهر آنها منجمد نمی شوند، بنابراین زبان قرآن گاهی، تمثیلی و نمادین بـوده اسـت ، و هـر قـدر زبـانی نمادین تر باشد باید بیشتر تحلیل منطقی شود (محمدرضایی و همکاران ، ١٣٩٣، ص ١٠٧)."