Abstract:
در اواخر دوره ساسانی،روابط سیاسی،تجارت را تحت تاثیر قرار داده بود.بیش ترین کالاها در تجارت شرق به غرب از طریق چند جاده مبادله می شد که این جاده ها شاهراهای مهم تجارت بودند.در دوره ساسانیان،جاده ابریشم به سبب جنگ های ایران و بیزانس،محدود و کم رونق شده بود،بنابراین کالاها از خلیج فارس به طرف شرق و آفریقا حمل می شدند.شاهراه مهم ارتباطی و مواصلاتی مسیرهای تجاری زمینی و دریایی این دوره،ایالت فارس بوده است.ایالت فارس به عنوان ناحیه پس کرآن های خلیج فارس نقش بسیار مهمی در زمینه اقتصادی و شکوفایی تجارت دریایی خلیج فارس در دوره ساسانیان بر عهده داشته است.این مقاله در پی آن است تا بر اساس متون جغرافایی دست اول،نقش راه های تجاری متصل کننده شهرهای ایالت فارس را به بنادر و سواحل خلیج فارس و جایگاهشان در تجارت خلیج فارس در دوره ساسانیان را نشان دهد.
Machine summary:
شوارتس در کتاب «جغرافیای تاریخی فارس» این تفات مسافت را در شرح ابن خردادبه و اصطخری اینگونه توضیح میدهد که: «چنین به نظر میآید که فاصله پنج فرسخی قبل از جه سهوا به آن افزوده شده باشد چنانکه اکنون توقفگاه دیگری با یک چاه که اسم آن ذکر نشده مطابقت میکند با استراحتگاه جه ( به معنی چاه ، مکان و جا ) که با فرض یک راه دیگر در شرق رود پلور باز هم نمیتوان این پنج فرسخ اضافی را توجیه کرد».
"/> اصطخری در توصیف این راه اولین توقفگاه را روستای خان میم ذکر کرده در هفت فرسخی شیراز برابر با همان مسافتی است که ابن خردادبه تا قریه الرمان ذکر کرده است،<FootNote No="307" Text="اصطخری، مسالک و ممالک، ص116.
"/> ابن خردادبه مسافت فسا را چهار فرسخ میداند، در صورتی که اصطخری پنج فرسخ ذکر کرده<FootNote No="312" Text=" اصطخری، مسالک و ممالک، ص116.
توقفگاه بعدی قدامه اصطخران است جایی که اصطخری آن را خان اویس ذکر کرده و فاصله ان را هفت فرسخ میداند<FootNote No="351" Text="اصطخری، مسالک و ممالک، ص115.
"/> مقدسی در شرح مسیر راه به سروستان اشاره میکند ولی ابن بلخی به ده آباد اشاره دارد که مسافت آن را پنج فرسخ ذکر کرده است.
"/> منزلگاه بعدی در شرح ابن خردادبه اسبنجان است در چهار فرسخی دریای طشت، اما قدامه و اصطخری بجای این راه مسیر دیگری را ذکر میکنند که از روستا عبدالرحمان که همان آباده<FootNote No="382" Text=" شوارتس، جغرافیای تاریخی فارس، ص49.