Abstract:
اواسط قرن چهارم (356 ه . ق.) بندر تجاری- اقتصادی سیراف ویران شد و بازرگانان سیرافی با توجه به موقعیت ویژهٔ خود به دنبال مامنی دیگر توانستند جای پای خود را در جزیره کیش محکم کنند، که این امر منجر به ایجاد شهر حریره شد. شهر باستانی حریره واقع در شمال جزیره کیش که در حال حاضراز جمله نقاط تاریخی و سیاحتی به شمار می رود، یادگاردوران شکوفایی و رونق اقتصادی و تجاری این جزیره می باشد. فضاهای چون مسجدجامع، حمام، خانه اعیانی و تاسیسات آبی نشان از معماری زیبای این شهر دارد، همچنین اشیاء باارزش تاریخی به دست آمده نشان از غنای فرهنگی و شکوفایی جزیره کیش پس از افول بندر تجاری سیراف دارد. شهر حریره در زمان شکوفایی خود یکی از عمده ترین نقاط مورد توجه در خلیج فارس بوده است. در این پژوهش سعی شده با تکیه بر منابع موجود، جایگاه تاریخی شهر حریره و محوطه باستانی آن را مورد بررسی قرار دهیم.
Machine summary:
"این امروهمچنین رویکارآمدن ملوکبنیقیصردرجزیره کیش وپس ازآن اتابکان سلغریدر فارس که مهم ترین منطقه ٔپس کرانه ٔکیش قلمدادمیشدباعث شدکه جزیره کیش به عنوان کانون اصلی اقتصادخلیج فارس معرفیشود؛به طوریکه جزیره کیش درآن دوره دولتخانه نام گرفت .
پررونق ترین دوره اسلامیکیش به سده هشتم هجریمربوط بوده است به گونه ٔکه این قرن را بایددوره طلاییجزیره کیش وبه تبع آن شهرباستانیحریره دانست .
جغرافیایتاریخیکیش راجع به تاریخ قدیم کیش اطلاعیدردست نسیت ،ولیآنچه به نظرمیرسداین است که زمانیکه نئارخوس ٣درخلیج فارس مشغول سیاحت بوده ،این جزیره اختصاص به الهه «ونوس "و«مرکور"داشته است .
باستان شناسان باکشف این آثارودیگرظروف تجاریمربوط به قرن پنج هجریدرکیش ،متوجه شدندکه این جزیره مهم ترین بندرگاه پس ازسیراف بوده است .
٢باتوجه به قطعات اشیاءپراکنده درسطح محوطه ووسعت آن ازسوییوهمچنین تأسیسات آبیومعماریجزیره کیش درسده های پنجم وششم تادهم هجریازسویدیگرمیتوان چنین استنباط میشودکه این محوطه باستانینوعیشهر-بندربوده است .
سکه مکشوفه دارای۲/۹سانتیمتر قطرودارای۴/۶گرم (یک مثقال )وزن میباشدویکیازسکه های منحصربه فردونادریاست که از شهرحریره کیش به دست آمده است .
١دراین زمان جزیره کیش پایتخت امپراتوریبازرگانیملک الاسلام جمال الدین ابراهیم طیبیبودوهمانطورکه دربالاذکرشدوی باتشکیل ناوگان تجاریدرکیش توانست این جزیره راتبدیل به مرکزیبزرگ برایعبورومروردراقیانوس هندوخلیج فارس کند.
- چمنکار،محمدجعفر،«تداوم جایگاه اقتصادی جزیرٔه کیش پس ازسقوط ملوک بنیقیصر»، درپژوهش نامه خلیج فارس ،به کوشش عبدالرسول خیراندیش ،مجتبی تبریزنیا،دفترپنجم ،خانه کتاب ،١٣٩١ - چمنکار،محمدجعفر،«جایگاه جزیره کیش درتجارت دریاییعصرملوکمحلیبنیقیصر»، فصلنامه پژوهش نامه تاریخ هایمحلیایران ،ش ."