Abstract:
با توجه به ضرورت و اهمیت روزافزون بهکارگیری صحیح دستاوردهای نوین علمی و فنی در فرایند اشاعة نوآوریها و ترویج روستایی، این پرسش مطرح است که خانههای ترویج بهعنوان مرکز تعامل بین کشاورزان و کارشناسان ترویجی، تا چه حد در راستای تحقق این اهداف نقش دارند؟ در این پژوهش، با توجه به عامل ارزشیابی اثربخشی به توزیع جغرافیایی خانههای ترویج روستایی، حیطة وظایف و کارکردهای ترویجی آنها ارزیابی شده است. جامعة آماری این پژوهش، شامل تمامی مروجان و کشاورزان منطقه است که از بین آنها، به روش نمونهگیری تصادفی 120 مروج و 306 کشاورز شهرستان زابل انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش، از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه در خانههای ترویج و کشاورزان جمعآوری شد و تجزیه و تحلیل نتایج آن با نرمافزار SPSS.Ver19.0 صورت گرفت. نتایج کمی این پژوهش نشان میدهد حدود 72/ 42 درصد مروجان در حد قوی، 33/ 22 درصد در حد نسبتا قوی، 27/ 24 درصد در حد متوسط و 68/ 10 در حد ضعیف با کشاورزان روستاها فعالیت داشتهاند. برآوردهای آماری این مطالعه، با توجه به گرایش بیشتر کارشناسان ترویج به همکاری با اهالی روستاها، فعالیتهای مشارکتی آنان را در حد نسبتا مثبت و مثبت نشان میدهد. بررسیهای علمی، نشانگر ارتباطات غیرمستمر و کمبودن انگیزة آنان برای برقراری ارتباط تعاملی و موثر با مروجان است. همچنین بررسی وضعیت ارتباط میان مروجان و کشاورزان نشان میدهد این ارتباط، بیشتر از طریق برگزاری کلاسهای آموزشی و در موارد بسیار محدودی برخی فعالیتهای مشارکتی انجام شده است.
Machine summary:
مهم ترین فعالیت های خانه های ترویج روستایی در حیطۀ وظایف و کارکردهای آنان به شرح زیر است : - بررسی نیازها و احتیاجات روستاها و شناخت منابع و امکانات ؛ - ارائۀ خدمات عمومی ، فنی ، زیربنایی، رفاهی ، اعتباری ، آموزشی ، تحقیقی و ترویجی ؛ - برگزاری جلسات متعدد با انجمن کشاورزان خبره ؛ - تهیۀ آمار و اطلاعات مورد نیاز در امر تولید، قیمت ، عرضه ، مصرف و ذخیرة محصولات ؛ - تنظیم «شناسنامۀ ده » هریک از دهات دهستان با کمک شورای اسلامی خدمات هر ده و مردم روستایی ؛ - کمک به تشکیل شورای اسلامی خدمات روستایی ؛ - کمک فنی و اعتباری برای توسعه و گسترش سطح اراضی زیر کشت ؛ - انجام دادن خدمات دامپزشکی و دامپروری در دامداری های سنتی و صنعتی ؛ - گسترش برنامۀ اصلاح نژاد گوسفند و گاو سیستانی و فراهم ساختن امکانات و تسهیلات درجهت افزایش بازدهی ؛ - توسعۀ منابع آب از طریق استحصال و استفادة صحیح از آب های سطحی و زیرزمینی ؛ - واگذاری ماشین آلات و ادوات کشاورزی به روستاییان ، با درنظرگرفتن اولویت برای دهات ؛ - وظایف و حدود اختیارات شوراها در رابطه با مرکز خانه های ترویج روستایی (آیین نامۀ ترویج ، ١٣٦٠).
, 2007, Factors Affecting the Participation of Rural Women in Agricultural Education and Extension (Case Study Context and Zarand in Kerman Province), Development and Productivity, No. 2, PP.